تأثيرپذيري زمامداري شاه عباس اول صفوي از تنجيم

تنجيم و احكام آن همواره در تاريخ ايران از جايگاهي مهمي برخوردار بوده‌است. آگاهي دادن از آينده يكي از كاركردهاي مهم و اصلي تنجيم بود. چنين خاصيتي سبب توجه بيشتر پادشاهان به آن مي‌شده‌است. در بين شاهان صفوي (حك. 907-1135) به‌ويژه در دوره شاه‌‌عباس‌اول (حك. 996-1038) تنجيم از اهميت ويژه‌اي برخوردار بود. مسئله اصلي پژوهش اين است كه تنجيم و منجمين چه تأثيراتي در حكومت شاه‌عباس‌اول داشته‌اند؟ اين پژوهش بر اساس داده‌هاي تاريخي نشان مي‌دهد برخلاف تصور رايج در ميان محققان، شاه‌عباس‌اول خردگرا نبوده بلكه به صورت كاملاً افراطي از آغاز تا انجام پادشاهي، تحت تأثير منجمين و احكام نجومي بوده‌است. افراد مورد وثوق شاه براي مشورت در امور نظامي، سياسي، معماري، تفريحات و نظاير اينها، منجم بوده‌ و شاه بدون نظر مثبت آنها از انجام دادن هر كاري پرهيز مي‌كرد. به نظر مي‌رسد عواملي چون تلقين، برخي پيش‌گويي‌هاي درست منجمين، بي‌اعتمادي به اطرافيان و به طور كلي نامشخص بودنِ آينده حكومت، در تأثيرپذيري شاه‌عباس از تنجيم و احكام نجومي مؤثر بوده‌است.

no abstract