نظريه سينماي دولتي ايران (تحليل سياستگذاري سينماي پس از انقلاب با تأكيد بر سياست‌هاي بنياد سينمايي فارابي)

Theory of Iranian State Cinema (Post-Revolutionary Cinema Policy Analysis Emphasizing on the policies of the Farabi Cinema Foundation)

نظريه سينماي دولتي ايران بيانگر نحوه مواجهه دولت جمهوري اسلامي با رسانه سينماست؛ رسانه‌اي كه رهبران انقلاب از همان ابتدا با تأكيد بر اهميت آن، «تغيير فرم» آن را در حكومت اسلامي وعده دادند و خواستار نظارت و دخالت دولت در آن شدند. با تأسيس «بنياد سينمايي فارابي» در سال 1362، اين خواسته محقق و از آن تاريخ، سينمايي كه دولت خواهان توليد و توزيع آن بود، با اعمال سياست‌هاي سينمايي فارابي و هدايت و حمايت اين «بنياد» شكل گرفت. در اين پژوهش تلاش شده تا سياستگذاري‌هاي سينمايي «بنياد سينمايي فارابي»، نوع سينماي مورد هدايت و حمايت بنياد و نيز روايت سياستگذاران سينما و مديران فارابي در پنج دولت بعد از انقلاب، با رويكرد نهادگرايي تاريخي و روش «تحليل روايت»، در سه بخش توليد فيلم، نمايش آن و جشنواره فيلم فجر شناسايي و تحليل شود. يافته‌هاي اين تحقيق نشان مي‌دهد سياستگذاران و مديران بنياد سينمايي فارابي از زمان تأسيس تاكنون در انديشة توليد فيلم ايراني و ايجاد سينماي ملي بوده‌اند اما هركدام با برداشتي خاص و متفاوت از رسانه سينما و مفهوم سينماي ملي و مخاطبان آن، اقدام به سياستگذاري در سينما و ايجاد نظام خاص توليدوتوزيع فيلم در ايران كرده‌اند. بر مبناي اين تحقيق، سياستگذاران سينماي ايران فهم يكساني از اينكه كدام نوع سينما مي‌تواند در خدمت مردم و انقلاب باشد، ندارند. آنها همچنين در مواجهه با منتقدان خود توافقي در تعريف مشترك از فرهنگ، ارزش، مردم، سينماي ملي و منافع ملي ندارند، از اين‌رو براي اثبات حقانيت خود دائم در نزاع ارزشي با همديگرند.

The theory of Iranian state cinema illustrates how the government of the Islamic Republic is confronted with the cinema media, which the leaders of the revolution, from the outset emphasizing its importance, promised to "transform" it into Islamic rule and called for government oversight and intervention. With the establishment of the Farabi Cinema Foundation in 1984, this researcher's desire and, from that date, the cinema that the government wanted to produce and distribute, was shaped by the application of Farabi's cinema policies and the guidance and support of this foundation. In this study, we try to study the cinematic policymaking of Farabi Cinema Foundation, the type of cinema directed and sponsored by the foundation, as well as narratives of cinema policymakers and managers in the five post-revolutionary states, using historical institutionalism and narrative analysis in three parts. Identify and analyze the film production, its screening and the Fajr Film Festival. This study show that policymakers and directors of the Farabi Cinema Foundation have been thinking of producing Iranian films and creating national cinema since its establishment, but each with a distinct and different understanding of cinema media and the concept of national cinema and its audiences, has attempted policymaking and creating cinema. They have made a special system of film production in Iran. According to this study, Iranian cinema policymakers do not have the same understanding of what kind of cinema can serve the people and the revolution.