دو راهبرد اساسي در ارتقاي كارآمدي متون و منابع فقهي (پرداختن به علت احكام و روش اجراي آن‌ها)

Two Principal Strategies in Improving the Efficeincy of Jurusprudence Texts and Sources: With the Focus on the Causes of Judgments and Their Application

فقه، براساس مشهور ترين تعاريف خود، علم بيان و استنباط احكام از روي دلايل آن هاست و منابع فقهي و متون درسي اين رشته از علوم انساني در بيان احكام شرعي و دلايل آن ها به حق از هيچ تلاشي فرو گذار نكرده اند اما تجربه ثابت كرده است كه براي آن كه احكام در شرايط متنوع اجتماعي و تاريخي قابل اجرا ، قابل دوام و انعطاف پذير باشند دلايل به تنهايي كافي نيست و بيان علت و هدف احكام و روش اجراي آن هانيز حائز اهميت فراوان است اما متاسفانه در آثار فقهي، بخصوص، آثار فقهي شيعه از بيم فاصله گرفتن از تعبد به احكام الهي و فرو افتادن در دام قياس و استنباطات سليقه اي، توجه چنداني به اين دو مقوله نشده است اين تحقيق مي كوشد تا به منظور افزايش كار آمدي منابع فقهي و راهبردي شدن مطالعات اين رشته ، ضرورت پرداختن به اين دو مقوله و پي آمد هاي غفلت از آنها در منابع و متون درسي فقه را با ذكر مثالها و نمونه هاي واقعي به عنوان دو راهبرد مهم در جهت افزايش كار آمدي و نتيجه بخشي متون فقهي به نمايش بگذارد و در ضمن، آسيب هاي افراط در در علت يابي و روش شناسي احكام را نيز متذكر شود.

According to its most famous definitions, jurisprudence is based on the science of expressing and deducing judgments on their reasons, and the sources of jurisprudence and the textbooks of this field of humanities have not left any effort in expressing religious judgments and their reasons, but have proven experience. Due to the fact that the rulings are applicable in a variety of social and historical conditions, it is feasible and viable. Reasons alone are not enough, and the reason for the sentences and method of its implementation is significant, but unfortunately in the jurisprudential works, especially the Shiite jurisprudential works which include being afraid of divorce from divine commandments and falling into the trap of analogy and tastes, little has been done on these two categories. This research tries to increase the efficiency of the sources of jurisprudence and the strategies of the studies in this field and the need to address these two categories and the consequences of neglecting them in the sources and texts of jurisprudence. The present paper makes an attempt, through examples and actual examples as two important strategies, to increase the efficiency and outcome of jurisprudential texts and, at the same time, to highlight the damage of extremes in the methodology and causality of sentences.