عنوان مقاله :
بررسي و تحليل مفهوم رضايت از زندگي در مثنوي مولوي با استفاده از روان‌شناسي مثبت‌گرا
عنوان به زبان ديگر :
Investigating the Concept of Life Satisfaction in Rumi's Masnavi Using Positive Psychology
پديد آورندگان :
كيانپور، شجاع دانشگاه اراك - دانشكده ادبيات و علوم انساني - گروه ادبيات و زبان فارسي، اراك، ايران , صباغي، علي دانشگاه اراك - دانشكده ادبيات و علوم انساني - گروه ادبيات و زبان فارسي، اراك، ايران , رحيمي، امين دانشگاه اراك - دانشكده ادبيات و علوم انساني - گروه ادبيات و زبان فارسي، اراك، ايران
كليدواژه :
مولوي , روان‌شناسي مثبت‌گرا , مثنوي معنوي , رضايت از زندگي , رضا
چكيده فارسي :
در روان‌شناسي مثبت‌گرا، مفهوم كلي «رضايتمندي از زندگي» بازخورد شيوة ادراك و ارزيابي انسان از همة موقعيت‌هاي زندگي‌اش است. اين مفهوم در مثنوي معنوي به‌شكلي فضيلت‌خواهانه و ثابت و كلي ارائه شده است و همة موقعيت‌هاي زندگي انسان را فرامي‌گيرد. از نظر مولوي مي‌توان با وجود موقعيت‌هاي نامطلوب در زندگي، رضايتمندي كامل را از زندگي به دست آورد؛ شيوة كسب آن نيز ارزيابي شناختي صحيح از دنيا، باور و پايبندي به جهان‌بيني الهي اسلام و عمل به راهكارهايي خاص است. نويسندگان اين پژوهش با استناد به عرفان مولوي، مباني رضايتمندي از زندگي را از مثنوي استخراج و با مباني روان‌شناسي مثبت‌گرا پيوند مي‌دهند. ارزش‌هاي معنوي و الهي در سيروسلوك عرفاني مولوي، زمينه‌ساز سلامت روان و رضايتمندي انسان از زندگي است. برپاية اين پژوهش مشخص مي‌شود كه مولوي رضايتمندي را هيجاني ربّاني مي‌داند كه با آموزش و ايجاد باورهاي سازگارانه و عملكرد مبتني بر ارزش‌هاي الهي به دست مي‌آيد؛ سالك با كسب آن شايستة فناي صفاتي و اتصاف به صفات الهي مي‌شود و سرانجام در زندگي چيزي به‌جز ارادة خداوند طلب نمي‌كند. هدف در اين پژوهش شناخت و تحليل اين مفهوم كلي و مؤلفه‌هاي مرتبط با آن در انديشه‌هاي مولوي با استفاده از آموزه‌هاي روان‌شناسي مثبت‌گراست. نتايج اين بررسي نشان مي‌دهد رضايتمندي از زندگي يكي از مفاهيم متعالي تمدن و عرفان اسلامي است؛ همچنين يك مفهوم تعليمي عمومي و ثابت در مثنوي معنوي است؛ اين مفهوم با ترويج باورها و مهارت‌هاي كنترل هيجانات منفي و افزايش هيجانات مثبت در قالب حكايات و مواعظ و تمثيل‌ها و با تبيين مفاهيمي مانند رضايت به مقدَّرات و صبر و شكر و قناعت ارائه شده است. روش اين پژوهش توصيفي‌تحليلي و بر مبناي روش اسنادي و برپايۀ تحليلِ محتواي مثنوي مولوي است.
چكيده لاتين :
In the positivist psychology, the general concept of ‘life satisfaction’ is the feedback of how a
person perceives and evaluates all the situations of his life. This concept is presented in Rumi's
Masnavi in a virtuous, fixed, and general way and encompasses all situations in human life.
According to Rumi, complete satisfaction with life in spite of unfavorable situations can be
achieved by a correct cognitive assessment of the world, belief, and adherence to the divine
worldview of Islam and the implementation of specific strategies. This study, citing Rumi's
mysticism, extracts the principles of life satisfaction from Rumi's Masnavi and links it with the
foundations of positivist psychology. Spiritual and divine values in Rumi's mystical journey are the
basis of human mental health and life satisfaction. Based on this research, it seems to be clear that
Rumi considers satisfaction as a divine emotion obtained by teaching and creating compatible
beliefs and acting based on divine values. Our aim in this study is to examine this general concept
and its related components in Rumi's thoughts using the teachings of positivist psychology. The
method of this research is descriptive-analytical based on the documentary method and the content
analysis of Rumi's Masnavi. The results of this study show that life satisfaction is one of the
transcendent concepts of Islamic civilization and mysticism. This notion is presented as a general
and fixed educational concept in Rumi's Masnavi by promoting beliefs and skills of controlling
negative emotions, increasing positive emotions in the form of anecdotes, sermons, and allegories
as well as explaining concepts such as satisfaction with destinies, patience, gratitude, and
contentment.
عنوان نشريه :
مجله پژوهش هاي ادب عرفاني (گوهر گويا)
