بررسي اثر ضريب همخوني بر توليد شير، تعداد روزهاي شيردهي و سن نخستين زايش گاوهاي شيري ايران با استفاده از رگرسيون كوآنتايل

زمينه مطالعاتي: همخوني(درون زادآوري) كه به طور كلي به آميزش حيوانات خويشاوند با يكديگر گفته مي شود، سبب افزايش فراواني ژنوتيپ هاي هموزيگوت و كاهش فراواني ژنوتيپ هتروزيگوت در جمعيّت مي گردد. چشم گيرترين پيامد همخوني، كاهش فنوتيپي صفاتي است كه با كارآيي فيزيولوژيكي و ظرفيّت توليدمثلي در ارتباط مي باشند. هدف: اين تحقيق با هدف برآورد اثر همخوني بر صفات توليد شير كل دوره ي شيردهي، توليد شير 305 روز و دوبار دوشش، متوسّط توليد شير روزانه، تعداد روز شيردهي،  و سن نخستين زايش در گاوهاي شيري ايران با استفاده از روش آماري رگرسيون كوآنتايل انجام شد. روش كار: تعداد 580802 ركورد متعلّق به 580802 رأس گاو شيري شكم اوّل توزيع يافته در 1185 گله (در 20 استان كشور) و زايش كرده طي سال هاي 1370 تا 1394 مورد استفاده قرار گرفت. ضريب همخوني حيوانات در كل شجره، به وسيله نرم افزار CFC محاسبه شد. برازش مدل رگرسيون كوآنتايل بر هر يك از صفات مذكور توسّط نرم افزار SAS اجرا گرديد. نتايج: يافته ها نشان داد هنگامي كه ضريب همخوني گاو افزايش مي يابد، ميزان اثرگذاري آن بر چندك هاي هر يك از صفات، متفاوت بوده و يكسان نيست. عمده ي ضرايب تابعيّت برآورد شده (در چندك هاي مختلف) به لحاظ آماري معني دار بودند (P 05.0). بر اساس برازش مدل رگرسيون كوآنتايل و ميانگين ضرايب تابعيّت در چندك هاي مختلف صفات، هنگامي كه يك درصد ضريب همخوني افزايش يابد، توليد شير كل دوره ي شيردهي، توليد شير 305 روز و دوبار دوشش، متوسّط توليد شير روزانه، تعداد روز شيردهي، و سن نخستين زايش به ترتيب 5.5 (كيلوگرم)، 2.6 (كيلوگرم)، 18 (گرم)، 0.35 (روز) و 0.30 (روز) تغيير مي كند. نتيجه گيري نهايي: چندك هايبرخي صفات توليدي و توليدمثلي گاوهاي شيري ايران تحت تأثير يكسان همخوني قرار ندارند، و لذا توصيّه مي شود در تحقيقات آينده از روش رگرسيون كوآنتايل براي بررسي اثر پديده ي مزبور بر ساير صفات مهم اقتصادي نيز استفاده گردد.