اصول و مباني الكتروپاشش و كاربرد آن در نانوريزپوشاني تركيبات غذايي

ريزپوشاني يكي از مهم ترين فرآيندهايي است كه به منظور بهبود پايداري شيميايي تركيبات معطر و فرار، جلوگيري از برهمكنش هاي نامطلوب آنها با تركيبات غذايي، و رهايش هوشمند آنها به درون محصول در صنعت غذا انجام مي گيرد. ريزپوشاني را مي توان به صورت فرآيند پوشاندن يك ماده درون ماده ديگر و در نتيجه توليد ذراتي با قطر چند نانومتر تا چند ميلي متر تعريف نمود. با توجه به حساسيت تركيبات زيست فعال، روش هاي مختلفي براي ريزپوشاني وجود دارد كه الكتروريزپوشاني يا انجام عمليات ريزپوشاني با استفاده از فرايندهاي الكتروهيدروديناميك (الكتروپاشش) به عنوان روشي ساده و مؤثر جهت حفظ و افزايش زيست دسترسي اين دسته از تركيبات معرفي شده كه توانسته است طي سال هاي اخير مورد توجه محققين صنايع غذايي و دارويي قرار گيرد. الكتروپاشش به عنوان يكي از روش هاي پاشش مايع به علت توليد قطرات با سايز بسيار ريز و توزيع يكسان از اهميت بسيار بالايي برخوردار است. يكي از مزيت هاي سامانه الكتروپاشش اين است كه كنترل بالايي روي توزيع و پراكندگي اندازه ذرات، با ذرات تقريبا يكنواخت وجود دارد. همچنين كپسول هاي تهيه شده با دستگاه الكتروپاشش توانايي زيادي در جلوگيري از تخريب كاروتنوئيدها و ويتامين ها و ساير تركيبات حساس به حرارت دارند. در واقع در طي ريزپوشاني تركيبات غذايي، آنزيمي و يا مواد ديگر (مانند انواع روغن هاي فرار، مواد مولد طعم و رنگ، آنزيم ها و غيره) در اندازه ميكرو يا نانو توسط مواد ديواره كه مي توانند انواع ليپيدها، بيوپليمرهاي پروتئيني و پلي ساكاريدي و يا كمپلكس آنها باشند احاطه و در برابر عوامل خارجي محافظت مي شوند. لذا در اين مقاله سعي شده است، به معرفي جامع فرآيند الكتروپاشش، مباني فرآيند، روش اجرا و كاربردهاي آن در ريزپوشاني مواد غذايي كه از اهميت و جايگاه ويژه اي در حوزه صنايع غذايي و دارويي برخوردار مي باشند، پرداخته شود.