شناخت و طبقه‌بندي ابعاد و نظريات تغيير در مداخلات توسعۀ اجتماع‌محور مبتني بر ارتقاي سرمايۀ اجتماعي در ايران

در سال‌هاي اخير، در مقابل جريان‌هاي رايج توسعه عمراني و اقتصادي در ايران، توجه به جنبه‌هاي اجتماعي و انساني توسعه ذيل گفتمان عمومي توسعه مردمي يا اجتماع‌محور قوت گرفته است. در اين گفتمان، توجه به تقويت سرمايه اجتماعي با هدف توانمندسازي تشكل‌هاي مردمي و قرار گرفتن آن‌ها در محور توسعه مد نظر قرار مي‌گيرد. در اين مطالعه كيفي، پنج نمونه موردي از مداخلات توسعه اجتماع‌محور در ايران از طريق مصاحبه عميق با دست‌اندركاران اصلي آن‌ها بررسي شد. پس از كدگذاري متن مصاحبه‌ها و گزارش‌هاي مرتبط، با استفاده از روش تحليل تم، ابتدا ابعاد اين مداخلات استخراج و نمونه‌ها در هر بُعد مقايسه مي‌شوند. سپس نشان داده مي‌شود كه مسائل مشترك توسعه اجتماع‌محور در ايران از چه جنسي است و چه تفاوتي با رويكردهاي رايج در برنامه‌هاي توسعه در كشور دارد. در نهايت به اين مهم پرداخته مي‌شود كه هر يك از پنج نمونه، با وجود شباهت‌ها، داراي مسئله و نظريه تغيير خاص خود هستند كه پيش از اين در پيشينه توسعه اجتماع‌محور به اين تنوع در نظريات تغيير اشاره نشده است.