مكتب نقدبنياد در مطالعات ادبيات تطبيقي؛ مباني نظري و الگوهاي روش‌شناختي

مطالعات تطبيقي ادبيات به مثابه يك حوزه معرفتي پويا، رويكردها و الگوهاي روش شناختي متعددي را به دست داده است. معرفي اين الگوها ضمن آنكه سبب ساز روشمندي در پژوهش ها مي شود، مي تواند بستري را براي انجام مطالعاتي نوين و بسامان در اين حوزه فراهم آورد. پژوهش پيش رو بر مبناي چنين انگاره اي، و با نگاهي توصيفي و تحليل گرا، ابتدا انديشه ها و آثار برخي از نظريه پردازان مكتب موسوم به آمريكايي را بازخواني كرده، سپس، مباني فكري و نظري و در پايان، چارچوب هاي روش شناختي پژوهش در اين مكتب را استخراج كرده است. پژوهش حاضر بر آن است كه هسته مركزي مكتب ياد شده را نقد ادبي شكل مي دهد؛ بر همين مبنا، اصطلاح مكتب «نقدبنياد» براي آن پيشنهاد مي شود. به پشتوانه انديشه تحليل مبنا و كل نگر اين مكتب، مي توان سه الگوي مطالعاتي را در اين مكتب بازشناخت كه هر كدام چشم اندازهاي وسيعي را فراروي محققان مي گشايند. تاثيرپژوهي و نفوذكاوي تحليل مبنا، آنالوژي و تشابه يابي و رويكرد فرا ادبي و ميان رشته اي، رويكردهاي سه گانه اي هستند كه مي توان آن ها را از بطن نگرش هاي نظريه پردازان مكتب نقدبنياد استنباط كرد. همچنين، براساس پژوهش حاضر، الگوي فرا ادبي و ميان رشته اي به دو صورت اعمال شدني است: مقايسه ادبيات در مقام يك نظام همبسته مستقل با دانش ها، هنرها و باورها و نيز كشف نقش آفريني اين سه حوزه در آفرينش متن ادبي؛ پژوهش حاضر كشف نقش آفريني ادبيات در اين سه گستره را به مثابه سومين رويكرد به رويكردهاي دوگانه پيشگفته مي افزايد.