مصرف‌گرايي و امكان تصميم عقلاني: بررسي تطبيقي رمان نگران نباش مهسا محب‌علي و داستان «اي اند پي» جان آپدايك

جان آپدايك (2009-1932) از داستان نويسان معاصر آمريكايي است كه داستان هاي متعددي درباره شهروندان طبقه متوسط در جامعه مصرف گراي آمريكاي معاصر نوشته شده است. حاصل توجه او به وضعيت اين طبقه، داستان هايي است كه به مسايلي چون اراده فردي و جمعي، اخلاق و مسووليت اجتماعي مي پردازند. يكي از نمونه هاي اين آثار داستان كوتاه «اي اند پي» است. رمان نگران نباش، اثر مهسا محب علي، كه در سال 1387 به چاپ رسيده است، از لحاظ شرايط تصميم گيري، به ويژه انتخاب اخلاقي كه منتج به تصميم گيري مي شود، با دنيايي كه آپدايك در اين داستان خلق كرده قابل مقايسه است. در اين مقاله سعي شده است تا با استفاده از آراي ماكس وبر درباره عقلانيت و اخلاق، به تحليل وضعيت اجتماعي و رفتار شخصيت هاي اين دو داستان پرداخته شود. اين بررسي نشان مي دهد كه چگونه آپدايك و محب علي، دشواري تصميم گيري عقلاني و اخلاقي را در جامعه مصرف گرا به تصوير كشيده اند و نشان داده اند كه مصرف گرايي، شخصيت هاي داستاني را از ويژگي هايي كه به آن ها توانايي تصميم گيري عقلاني و اخلاقي مي دهند، تهي مي كند و آن ها را در وضعيتي معناباخته قرار مي دهد.