تحليل سازو كارهاي اوليپيني در رمان بيوتن رضا اميرخاني

The Analyses of Oulipian Mechanisms in Reza Amirkhani’s Novel Bivatan

در رمان معاصر، به كار بردن يك سري قواعد و الزامات دغدغه برخي از رمان نويسان است؛ چرا كه به نظر مي رسد رمان برخلاف شعر از قواعد خاصي پيروي نمي كند. در ادبيات فرانسه، گروه ادبي موسوم به اوليپو با ابداع الزامات و قواعدي كه در انواع ادبي علي الخصوص رمان به كار مي رود توانسته است آثار ادبي منحصر به فردي خلق نمايد. در اين ميان، نكته قابل توجه آن است كه برخي از نويسندگان غير اوليپيني سبك نوشتاري شان قابل مقايسه با سبك اين گروه ادبي است. رضا اميرخاني از جمله نويسندگان ايراني است كه توانست با نگارش رمان بيوتن كه ساختار مشخص دارد، رماني مشابه رمان اوليپيني خلق كند. مطالعه حاضر نشان مي دهد كه رضا اميرخاني در اين رمان توانسته است بي آنكه با اين گروه آشنايي داشته باشد با تلفيق ادبيات و علم رياضيات، با به چالش كشيدن خواننده از طريق بازي هاي مختلف زباني و ادبي و مهم تر از همه، با رعايت اصل اول ژاك روبو نمونه اي از يك رمان اوليپين در زبان فارسي خلق نمايد

In contemporary novel, applying a set constrained writing techniques, is a concern of some novelists, since the novel is known as a literary type, which unlike poetic genre, does not follow definite rules and principles. In French literature, a literary group, called Oulipo, has been able to create unique literary works by devising constrained writing techniques and rules that are particularly used in the novel. The striking point is that some non-Oulipian authors are comparable to the style of this literary group. Raza Amirkhani, the Iranian writer, has created such an Oulipian-like novel in his Bivatan, without knowing Oulipo. This study shows that Amirkhani has been able to create a novel in Persian language, by combining literature and mathematics, alongside challenging the reader by different language and literature games, and most importantly, by observing Jacques Roubaud’s first principle.