بررسي عملكرد دولت ايران در جيره‌بندي كالا و توزيع كوپن در جنگ جهاني دوم (مطالعه موردي: قند و شكر)

Investigating the Performance of the Iranian Government in the Rationing of Goods and Distribution of Coupons in World War II (Case Study: Sugar)

اشغال ايران در جنگ جهاني دوم سبب بروز مشكلات فراواني همچون ناامني، كمبود مواد غذايي، احتكار، قاچاق و تورم شد. دولت براي مقابله با شرايط بحراني موجود و تهيه و توزيع عادلانه خواربار، اصول جيره­بندي و توزيع كالاهاي ضروري از طريق كوپن را در پيش گرفت. هدف پژوهش حاضر بررسي عملكرد دولت در جيره­بندي و توزيع كوپني كالا در جنگ جهاني دوم است و مي­خواهد به اين سوال پاسخ دهد كه دولت در امر جيره­بندي و توزيع كوپني قند و شكر تا چه اندازه موفق بوده است؟ روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي- تحليلي و روش گردآوري اطلاعات اسنادي و كتابخانه­ اي مي­باشد. نتايج اين تحقيق نشان مي­دهد دولت با اتخاذ تدابيري همچون استخدام مستشاران آمريكايي، انتشار اسكناس و دريافت وام براي خريد كالا و تصويب و صدور قوانين و آيين­نامه­هاي مختلف تلاش كرد تا كالاهاي اساسي مورد نياز مردم را با قيمت متعادل به دست آنها برساند. اما بروز مشكلاتي همچون توليد كوپن­ هاي تقلبي، خريد و فروش كوپن توسط دلالان، ايجاد بازار سياه، احتكار و قاچاق كالا، خريد كالا توسط متفقين، كمبود وسايل حمل و نقل و اختلافات سياسي سبب شد تا دولت علي­رغم حل پاره­اي از مشكلات با روش جيره­بندي، در رسيدن به اهداف اصلي ناكام بماند.

The occupation of Iran in World War II caused many problems such as insecurity, food shortages, hoarding, smuggling and inflation. In order to deal with the current crisis and the fair distribution and distribution of groceries, the government adopted the principles of rationing and distribution of voucher-based essentials so that all members of society could meet their essential needs by paying a reasonable price. The purpose of the present study is to investigate the performance of the government in the rationing and distribution of sugar and sugar coupons in World War II. The research method in this study is descriptive-analytical and the method of data collection is documentary and libraries. The results of the study show that the government has tried to provide the people with the necessary commodities at a reasonable price by adopting measures such as hiring American advisers, issuing banknotes and borrowing to buy goods and receiving quotas from the Middle East Food Supply Committee. But problems such as the production of counterfeit coupons, the sale of coupons by speculators, the emergence of the black market, the hoarding and smuggling of goods, the purchase of goods by the Allies, the shortage of means of transport, and political disagreement caused the government despite a fragmented settlement. One of the problems with the rationing method is failing to achieve the main goals.