عوامل موثر بر پيروزي قشون متحدالشكل در جنگ شكريازي (مرداد 1301)

Factors Effective in the Victory of Uniformed Army in Shakaryazi War (September 1922)

تا قبل از تشكيل قشون متحدالشكل در جنگ و درگيري­هايي كه ميان اسماعيل­ آقا (سمكو) با قواي دولتي روي مي­داد غالباً شكست با نيروي دولتي بود. به دنبال تشكيل قشون متحدالشكل، سركوبي سمكو در اولويت قرار گرفت و اين مهم‌ترين مأموريت اين نيروي تازه تأسيس بود كه تحت فرماندهي ژنرال امان‌الله جهانباني بالاخره در تابستان 1301 و در محلي بنام شكريازي، سمكو را شكست دادند. هدف پژوهش حاضر پاسخ به اين پرسش­ است كه علل پيروزي قشون متحدالشكل در شَكَريازي چه بود و چه تمايزهايي ميان اين جنگ با جنگ­هاي سابق وجود داشت؟ مقاله حاضر ضمن مروري بر جنگ­هاي پيش از شكريازي، با تكيه‌بر منابع معتبر و به روش توصيفي ـ تحليلي براي نخستين بار به بررسي و تحليل علل و عوامل پيروزي ارتش ايران در اين جنگ مي‌پردازد. فرضية پژوهش حاضر بر اين اساس است كه جنگ شكريازي به لحاظ زمينه­ها و بسترهاي آن و همچنين توانايي­هاي نظامي و عملياتي كاملاً متفاوت از جنگ­هاي سابق بود. يافته­ هاي تحقيق نشان مي­ دهند علاوه بر برتري‌هاي كمي و كيفي نيروي دولتي و تسليحات جنگي آنان، موفقيت در جنگ شكريازي همچنين حاصل تدابير ديپلماتيكي چون هماهنگي با تركيه و پاره­اي عوامل ديگر بود.

Before the formation of uniformed army, in most of the wars fought between the state forces and Ismail Agha Shishak (Simko Shishak), the state forces suffered heavy defeats. Following the formation of the uniformed army, the crackdown of Simko was given priority and this was the most important mission of this newly formed force who under the command of General Amanollah Jahanbani finally defeated Simko in Shakaryazi in summer 1922. The present descriptive-analytical study, relying on reliable resources and for the first time, aims to find the reasons for the victory of uniformed army in Shakaryazi and what made this war different from the previous ones. The hypothesis of this study is that Shakaryazi war was completely different from previous wars in terms of backgrounds as well as military and operational capabilities. The findings show that in addition to qualitative and quantitative advantages of the governmental force and their armament, the success in Shakaryazi war was resulted from diplomatic measures such as cooperation with Turkey and some other factors.