تحليل مؤلفه‌هاي تبعيد تبعيديان جنگ جهاني دوم (1320-1324ش)

An Analysis of the Exile Elements of World War II Expatriates (1941-1945)

بروز جنگ جهاني دوم و اشغال ايران، دو كشور بريتانيا و شوروي را در ايران فعال‌مايشاء كرد. متفقين براي كنترل مخالفان خود به دستگيري و تبعيد آنان روي آوردند. تبعيد در اين مقطع، مؤلفه‌هاي خاص خود مانند ماهيت، علت، گروه‌هاي اجتماعي تبعيديان و تبعيدگاه‌ها را دارد. اين پژوهش با روش توصيفي ـ تحليلي و با استفاده از اسناد و منابع اصلي به دنبال پاسخگويي به اين پرسش است كه بازداشت و تبعيد افراد توسط متفقين در ايران چه روندي را طي كرده است و مؤلفه‌هاي تبعيد اين افراد شامل ماهيت، علت تبعيد، تبعيديان و تبعيدگاه چه ويژگي­هايي را نشان مي‌دهد؟ تبعيد ايرانيان در طول جنگ جهاني دوم شامل دستگيري و نگهداري آنان، مدت طولاني نگهداري و عدم تشكيل پرونده و جمع‌آوري ادله براي اثبات جرم، اختلاف بين محل وقوع جرم و محل نگهداري آنان (تبعيدگاه) و نوع نگهداري آنان بازداشت نيست بلكه «حبس در تبعيد» است. زادگاه و تبعيدگاه تبعيديان در مركز و شمال كشور بود. معترضان به تبعيد هم در اين مناطق ساكن بودند. سياست دو دولت شوروي و بريتانيا در باب تبعيد اتباع ايراني رويۀ يكساني دارد. به علت تبعيد نيروهاي مؤثر، خلائي به‌وجود آمد كه باعث لطمه به كشور و از عوامل زمينه‌ساز واگرايي آذربايجان و كردستان شد.

The outbreak of World War II and the occupation of Iran by Britain and the Soviet unio‎n gave them the chance to do whatever they wanted. The Axis countries embarked on arresting and deporting their opponents in order to control them. This descriptive-analytical study seeks to explore the trend of the detention and deportation of individuals by the Axis powers in Iran as well as the features exposed through the elements of their exile at this time in history consisting of the nature, causes of deportation, expatriates's social classes, and places of exile. The deportation of Iranians during World War II does not include their arrest and detention, their long detention and refusing to file and gather evidence to prove their guilt, the difference between the crime scenes and their places of detention (exile), as well as the type of their detention, but refers to "imprisonment in exile". The birthplace and places of exile of the expatriates was the center and north of the country. Anit-exile protesters also lived in the same areas. The policy of the Soviet and British governments regarding the deportation of Iranian citizens was the same. The deportation of effective figures brought up a gap, which caused damage to the country and was one of the factors behind the divergence of Azerbaijan and Kurdistan.