فرآيند شكل‌گيري ساختار نيروهاي ايراني و فرامليتي شاغل در شركت نفت انگليس و ايران درمناطق نفت‌خيز خوزستان ( از پيدايش نفت تا نهضت ملي شدن صنعت نفت ) 1330 – 1287 ش/1951-1908م

The process of forming the structure of Iranian and transnational forces Employed in the Anglo-Iranian Oil Company in the oil-rich regions of Khuzestan (From the emersion of oil to the movement of nationalization of the oil industry: 1287-1330 / 1908-1951)

با واگذاري امتياز نامه­ نفت به ويليام ناكس دارسي در سال 1280ش/1901م و در پي آن كشف نفت در ميدان نفتون مسجد­سليمان در خرداد­ماه 1287ش/1908م و تأسيس پالايشگاه آبادان درسال 1291ش/1912م، هسته ­هاي اوليه­ ي نيروي انساني شاغل در حوزه­ هاي نفتي مناطق نفت­ خيز خوزستان شكل گرفت. از آن پس نيروهاي انساني از خارج و داخل ايران به منظور اشتغال در تأسيسات نفتي به مناطق نفت­خيز خوزستان مهاجرت نمودند. پژوهش پيش رو با تلفيق روش توصيفي – تحليلي و روش آماري (كليومتريك) و با استفاده از اسناد، منابع دست اول تاريخي و تحقيقات جديد در پي پاسخي براي اين سوال است كه نيروهاي انساني شاغل در صنعت نفت ايران از ابتدا تا ملي شدن اين صنعت در سال 1330ش/1951م بر اساس چه معيارهايي استخدام و سازمان­دهي مي ­شدند؟ يافته­ هاي پژوهش حاكي است كه نيروهاي شاغل در صنعت نفت ايران در مناطق نفت ­خيز خوزستان را مي­توان در دو دسته نيروهاي ايراني (كارگران – كارمندان) و نيروهاي خارجي مورد بررسي و ارزيابي قرار داد.

With the transfer of the oil concession to William Knox Darcy in 1901, followed by the discovery of oil in the Masjed Soleyman oil field in June 1908 and the establishment of the Abadan refinery in 1912, the primary nuclei of the manpower working in Oil fields were formed in the oil-rich regions of Khuzestan. Since then, manpower from outside and inside Iran has migrated to the oil-rich areas of Khuzestan to work in oil facilities. The present study, by combining descriptive-analytical method and statistical method (cliometric) and using documents, historical sources and new research, seeks to answer the question that the human resources working in the Iranian oil industry from the beginning to the nationalization of this Industry in 1330/1951 AD, according to what criteria were hired and organized? Findings indicate that the forces working in the Iranian oil industry in the oil-rich regions of Khuzestan can be studied and evaluated in two categories of Iranian forces (workers-employees) and foreign forces.