طنز و شگردهاي بيان آن در اشعار جامي

Comics and strategies to express it in poems composed by Jaami

طنز بعنوان يكي از متفرعات ادبيات انتقادي، از ديرباز در جهت اعتراض به مشكلات و در جهت جلوه دادن زشتيها، معايب و نواقص پديده ها و روابط حاكم در حيات اجتماعي، با هدف تذكر، اصلاح و رفع نواقص و نابسامانيها توسط شاعران و نويسندگاني كه وجدان بيدار و ضمير آگاه دارند، خلق شده و به سبب اختناق و استبداد حاكم بر جامعه در لفافه شگردهاي مختلف بيان ميشود. اوج اين نوع ادبي، در آثار شاعران و نويسندگان قرون هفتم تا نهم كه دوره تسلط مغولان و تيموريان است، مشهود ميباشد؛ از اينرو، در پژوهش حاضر، با روش توصيفي تحليلي، به ياري شواهدي از متن و با تاكيد بر شگردهاي بياني مختلف از جمله تشبيه، تمثيل، پارادوكس، كنايه و ..، به بررسي اين نوع ادبي در اشعار عبدالرحمن جامي كه از برجسته ترين شاعران دوره تيموري است ميپردازيم. يافته ها نشان ميدهد كه تكنيكهاي زباني از نظر كاربرد، سهم بسيار مهمي در خلق آثار اين شاعر داشته است. از ميان تكنيكهاي محتوايي موجود در اشعار او نيز تناقض، تحامق و آوردن استدلالهاي ظريف و خنده دار بيش از ديگر تكنيكها جلب توجه مينمايد.

Comics is created as a type of criticism literature from long ago in order to express complaints against the problems and to represent the obscenity and disadvantages and inefficiencies of the phenomena and relations dominating the social lives aiming at notifying, reforming, and removing the faults and chaos by the elite poets and writers and in order to express the suffocation and despotism using different literary tools. The climax of this literary tool could be observed in works of poets and writers in 7th to 9th centuries through which Mongolians and Teymori Kings ruled the country. Therefore, in the present study and using a descriptive-analytic method and with the help of observation of different texts composed and emphasizing at different literary tools such as simile, allegory, irony, paradox, …, we have tried to investigate about this type of literature in poems composed by Abdolrahman Jaami, who has been one of the most outstanding poets during the Teymori era. Findings showed that language techniques has had a great functional role in creating works of this poet. Regarding the content techniques utilized in poems by Jaami, we can observe the following items as the mostly used techniques: contradiction, stupidity, diligent and funny reasoning.