بازخواني نظريه «دلالت اكثار بر وثاقت» (با تكيه بر تقرير استاد سيد محمد جواد شبيري

با پيدايش رويكرد متأخّران در اعتبارسنجي، بخش­بندي احاديث به صحيح، حسن، موثق و ضعيف رخ نمود. بر پايه اين رويكرد، احراز وثاقت راويان در حكم به اعتبار حديث نقشي بنيادين ايفا مي‌كند؛ اين در حالي است كه تعداد قابل توجّهي از راويانِ واقع در اسناد روايات، يا اطلاعاتي در بيان شخصيت روايي آنان وجود ندارد و يا تضعيف شده‌اند. اين دو پديده گروهي از پژوهشگران را بر آن داشته تا براي اثبات وثاقتِ دست­كم تعدادي از راويانِ اين دو گروه، به سراغ مباني توثيقات عام روند. يكي از پربسامدترين مصاديق توثيقات عام، قاعدۀ اكثار است. بر پايۀ اين قاعده، در نظر رجاليان، فراوانيِ روايت يك راويِ ثقه از استاد ناشناخته يا ضعيف كاشف از وثاقت استاد - در نگاه راوي- است. در اين نوشتار به بازخوانيِ اين قاعده و ابهاماتي پيرامون آن پرداخته شده است. باور اين پژوهش بر آن است كه قاعدۀ اكثار بر پايۀ تقرير مورد مطالعه، توانِ اثبات وثاقت راويان را ندارد.

no abstract