آمايش سرزمين و راهبردهاي توسعة گردشگري پزشكي در راستاي گسترش دهكده‌هاي سلامت، نمونه موردي: منطقه دو سلامت

Spatial Planning and Strategies of Medical Tourism Development towards the Expansion of Health Villages (A Case Study of Health Region No.2)

دولت‌هاي بسياري در سرتاسر جهان نسبت به توسعه و گسترش صنعت گردشگري پزشكي به‌عنوان يك صنعت استراتژيك ملي و يكي از اشكال تجارت خدمات سلامت مشتاق و در اين راستا برنامه‌ريزي مي‌كنند. با توجه به قابليت‌هاي ايران در اين صنعت، پژوهش حاضر باهدف تدوين و اولويت‌بندي راهبردهاي توسعة گردشگري پزشكي منطقه دو سلامت با رويكرد يكپارچه‌سازي خدمات و در راستاي گسترش دهكده‌هاي سلامت است. در مرحله اول داده‌ها با روش تحليلي - اسنادي (رويكرد تحليل محتوا)، سپس مصاحبه و پرسشنامه با تعدادي از خبرگان كليدي بدست آمده و جهت تجزيه‌وتحليل آن از نرم‌افزار - MAXQDA-18 استفاده شد. در مرحله دوم، داده‌هاي بدست آمده از گام قبلي جهت ارزيابي وضعيت موجود منطقه موردمطالعه با استفاده از تكنيك SWOT، موردبررسي قرار گرفت، سپس با تركيب دو تكنيك SWOT و DEMATEL فازي در راستاي هدف تحقيق انواع راهبردها مشخص و با استفاده از تكنيك AHp اولويت‌بندي شدند. جامعه آماري مرحله ارزيابي و اولويت‌بندي شامل 20 نفـر از خبرگان گردشـگري سلامت منطقه آذربايجان بوده است. يافته‌هاي حاصـل از تلفيـق تكنيك‌هاي تصميم‌گيري چندمعياره با مدل SWOT، نشان داد كه در خصوص اولويت‌بندي استراتژي‌ها، به ترتيب اسـتراتژي تهـاجمي(SO)استراتژي بازنگري (WO) در اولويت اول و دوم و استراتژي‌هاي تدافعي (WT) و تنوع (ST) در اولويت‌هاي بعـدي قـرار گرفتند.

Many governments around the world are highly interested in the expansion of medical tourism industry as a national strategic industry, and as one form of health services trade and try to plan for it. Considering Iran’s capabilities in this industry, the present research aimed to compile/develop and prioritize the strategies of medical tourism development of health region No.2 taking the approach of service integration towards the development of health villages. In the first phase, the data were gathered from a number of key experts by using documentary- analysis method (content analysis approach), interview and survey. Data analysis was done by using MAXQDA-18 software. In the second phase, the data obtained from the previous phase was examined by SWOT technique. Thereafter, by combining two techniques of SWOT and fuzzy DEMATEL towards research objectives, different types of strategies were determined and prioritized by AHP technique. Statistical population under study in the evaluation and prioritization phase included 20 subjects/participants selected from the health tourism experts of Azerbaijan Region. The results obtained from the integration of multi-criteria decision-making techniques and SWOT model revealed that offensive strategies (SO), review (revision) strategies (WO), defensive strategies (WT) and diversity strategies ranked first to fourth in terms of priority.