تحليل و اعتبار سنجي شاخص‌هاي ارزيابي تاب‌آوري عشاير در برابر خشكسالي (مطالعه موردي: عشاير كرمانج خراسان شمالي)

از آغاز حيات تاكنون، بلايا در زندگي انسان تأثيرات منفي بر جاي گذاشته‌اند. جوامع عشايري به لحاظ وابستگي به طبيعت به خصوص ازلحاظ معيشتي، در معرض انواع مخاطرات طبيعي قرار دارند، در اين ميان خشكسالي با دارا بودن ماهيت بر هم زننده تعادل سيستم‌هاي طبيعي، معيشت مبتني بر كوچ را به‌طورجدي به چالش مي‌كشاند و از مهم‌ترين مخاطرات تأثيرگذار بر زندگي عشايري است. نگاهي حاكم تاكنون در مديريت سوانح، بيشتر نگاه مقابله‌اي و كاهش خطر بوده است. بنابراين مفهوم تاب‌آوري، مفهوم جديدي است كه بيشتر در مواجهه با ناشناخته‌ها و عدم قطعيت‌ها به‌كاربرده مي‌شود. هدف اين پژوهش به‌گزيني و اعتبارسنجي شاخص‌هاي مناسب تاب‌آوري عشاير در مواجهه با خشكسالي است. روش تحقيق از نوع توصيفي تحليلي با استفاده از پرسشنامه در سطح خبرگان محلي و متخصصان مي‌باشد. در ابتدا معيارها و شاخص‌هاي مختلفي از ادبيات نظري و تجربى حاصل از مطالعات اسنادي و مكاتبات اكتشافي استخراج و در معرض داوري 33 نفر از خبرگان و كارشناسان متخصص در دو گروه جداگانه قرار گرفت. شاخص‌هايي كه داراي ميانگين بالاي 3، انحراف معيار كمتر از يك و مورد اجماع نظر هر دو گروه باشند به‌عنوان شاخص‌هاي مناسب معرفي مي‌گردد. نتايج نشان مي دهد كه از 62 شاخص ارائه‌شده، 30 شاخص مورد تأييد قرار گرفته است. از شاخص‌هاي مناسب و داراي بيشترين اجماع مي‌توان به ساختار سني، ميزان اميد به زندگي، ميزان خسارت به دام، سطح درآمد شغل اصلي، وضعيت پوشش بيمه‌اي، ميزان پشتيباني و اثربخشي سيستم نهادي، ميزان همكاري و هماهنگي سيستم نهادي، ميزان برخورداري از خدمات اضطراري و ميزان رضايت از محيط زندگي اشاره نمود.