بررسي ماهيت تاريخي حسينيه نواب در بافت تاريخي شهر بيرجند

حسينيه نواب يكي از مهم‌ترين حسينيه‌هاي بافت تاريخي بيرجند به لحاظ معماري، قدمت و وسعت ساخت مي باشد كه به‌عنوان گونه‌اي از بناهاي آيينيمذهبي احداث شده است. با توجه به اين‌كه از سوي محققان نظري واحد به همراه شبهات در خصوص بازه زماني احداث اين بنا و نام سازنده آن مبني بر اين‌كه اين بنا متعلق به دوره صفوي و باني آن بي‌بي نواب همسر امير اسماعيل‌خان دوم است وجود دارد، بااين‌وجود نگارندگان به نتايجي غير از آن، دست‌يافته‌اند. اين تحقيق بر آن شد تا بار ديگر ماهيت تاريخي اين بنا را كه بر پايه مطالعات با رويكرد تاريخي و با روش گردآوري اطلاعات بر مبناي اسناد وقفي، كتابخانه‌اي و تحقيقات پيمايشي صورت پذيرفته است، نمايان سازد. نتايج پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه بازه زماني ساخت اين بنا بر مبناي باور همگان مبني بر اين‌كه متعلق به دوره صفوي است، متعلق به دوره قاجار و باني آن بي‌بي نواب، والده امير علم خان سوم، همسر امير اسدالله خان حسام الدوله و دختر ميرزا رفيع خان است و علت شبهات در خصوص نام باني و بازه زماني ساخت اين بنا، تعدد نام نواب در ميان خاندان خزيمه و مرمت و يا خوانش اشتباه كتيبه سردر ورودي بنا مي‌باشد كه سبب به خطا رفتن در مطالعات تاريخي اين بنا شده است.