پهنه‌بندي حسّاسيت زمين‌لغزش با استفاده از عملگرهاي گاماي فازي در آبخيز طالقان رود استان قزوين

زمين لغزش كه شامل جداشدگي‌هاي خاك و موادّ سنگي به سمت پايين دامنه است، يكي از انواع مخرّب فرسايش در دامنه ها است كه موجب خسارت‌هاي مالي و جاني فراواني مي شود. ازآنجاكه پيش بيني زمان وقوع زمين‌لغزش‌ها مشكل است؛ از اين رو شناسايي مناطق حسّاس به زمين‌لغزش و پهنه‌بندي اين مناطق براساس پتانسيل خطر ناشي از بروز اين پديده، اهمّيت فراواني دارد. تهيه نقشه هاي پهنه بندي حسّاسيت به زمين لغزش از ابزارهاي اساسي مديريت و كاهش خسارات احتمالي است. در پژوهش حاضر سعي شده است مخاطره زمين لغزش در آبخيز طالقان استان قزوين با استفاده از عملگرهاي گاماي فازي پهنه‌بندي شود. براي اين منظور، ابتدا نقشه پراكنش زمين لغزش ها و نيز يازده لايه اطّلاعاتي شامل درجه شيب، جهت شيب، ارتفاع، كاربري اراضي، سنگ شناسي، فاصله از جاده، فاصله از آبراهه، فاصله از گسل، شتاب زمين لرزه، مقدار بارش، حداكثر بارش روزانه تهيه شد. درمجموع از پانزده زمين‌لغزش شناسايي شده، 70% براي مدل‌سازي و 30% براي ارزيابي نتايج مدل ها استفاده شد. پس از تعيين مقادير نسبت فراواني و عضويت فازي براي طبقات نقشه عوامل مختلف، نقشه حسّاسيت زمين‌لغزش با استفاده از مقادير مختلف گاماي فازي (0، 0.1، 0.2، 0.3، 0.4، 0.5، 0.6، 0.7، 0.8، 0.9 و 1) تهيه شد. نتايج ارزيابي نقشه هاي پهنه بندي خطر با استفاده از شاخص هاي نسبت تراكم و مجموع مطلوبيت، نشان داد كه عملگر فازي با مقدار گاماي 0.7 از دقّت بالاتري نسبت به ساير مقادير گاما در منطقه مورد مطالعه برخوردار است. نقشه پهنه بندي خطر زمين لغزش مدل برتر كاربرد مهمّي را در فرايند آمايش كاربري هاي اراضي منطقه مورد بررسي و كاهش ريسك زمين لغزش منطقه خواهد داشت.