پهنه بندي خطر كاهش گستره جنگل با استفاده از فرايند تحليل سلسله مراتبي

نوشتار پيش رو با هدف شناسايي عوامل مؤثّر بر كاهش گستره جنگل و پهنه‌بندي خطر كاهش گستره جنگل، در بخشي از جنگل‌هاي حوضه آرمرده شهرستان بانه واقع در زاگرس شمالي با مساحت 9177 هكتار انجام شده است. با شناسايي عوامل تأثيرگذار بر كاهش گستره جنگل، اين عوامل در قالب سه معيار اصلي عوامل انساني، طبيعي و فيزيوگرافي دسته‌بندي شدند. با تشكيل ساختار سلسله مراتبي و انجام مقايسه هاي زوجي، ترتيب وزن و اهمّيت معيارهاي اصلي و زيرمعيارها در مقايسه باهم مشخّص و با تركيب نظرات كارشناسان، وزن نهايي هركدام از زيرمعيارهاي ده گانه استخراج شد؛ پس از تهيه نقشه‌هاي مربوط به هريك از زيرمعيارها، اين نقشه‌ها با استفاده از روش تبديل مقياس خطّي به نقشه‌هاي معيار استانداردشده وزني تبديل شدند. در گام آخر با روي هم‌گذاري و تلفيق همه نقشه‌هاي زيرمعيارها، نقشه پهنه‌بندي مناطق مستعدّ وقوع تخريب در چهار گروه با خطر كم، خطر ميانگين، خطر زياد و خطر خيلي زياد تهيه شد. براساس نقشه پهنه‌بندي به دست آمده، 3.25% از محدوده مورد مطالعه در پهنه خطر خيلي‌زياد؛ 55.92% در پهنه خطر زياد؛ 40.45% در پهنه خطر ميانگين و 0.38% در پهنه خطر كم قرار مي‌گيرد. نتايج ارزيابي صحّت نقشه پهنه‌بندي براساس استفاده از نقشه واقعي كاهش گستره جنگل، نشان داد كه 77.81% از مناطقي كه در نقشه واقعيّت زميني تخريب شده‌اند؛ در نقشه پهنه‌بندي در مناطق با خطر زياد و خطر خيلي زياد قرار دارند. اين ميزان صحّت، كارايي روش‌هاي تصميم‌گيري چندمعياره مكاني در پهنه‌بندي خطر كاهش گستره جنگل را تأييد مي‌كند. پژوهش هاي مشابه انجام شده نيز كارايي سيستم هاي تحليل تصميم چندمعياري و ارائه مدل هاي مبتني بر سيستم اطّلاعات جغرافيايي را در پهنه بندي خطر كاهش گستره جنگل تأييد مي كنند.