جايگاه جراحي در درمان بيماران نابارور مبتلا به اندومتريوز در گايدلاين‌ها: يك مطالعه مروري

مقدمه: اندومتريوز يك بيماري التهابي مزمن است كه بر روي باروري تأثير مي‌گذارد. مطالعه حاضر با هدف بررسي نقش باليني مداخله جراحي و درمان كمك باروري در زنان نابارور مبتلا به اندومتريوز، بر اساس گايدلاين‌هاي باليني اخير انجام شد. روش‌كار: در مقاله مروري حاضر، مطالعات چاپ شده در پايگاه اطلاعاتي PubMed، Science direct، Scopus و Google scholar با استفاده از كلمات كليدي اندومتريوز، آندومتريوما، درمان كمك باروري، ناباروري، باروري، لاپاروسكوپي، سيستكتومي و جراحي با استفاده از عملگرهاي و و يا از ژانويه 2000 تا نوامبر 2019 مورد بررسي قرار گرفتند. كليه گايدلاين‌هاي چاپ شده به زبان انگليسي در زمينه لاپاروسكوپي و جراحي در آندومتريوز و ناباروري مورد بررسي قرار گرفت. يافته‌ها: تاكنون 6 گايدلاين بين‌المللي در اين زمينه به چاپ رسيده كه در مقاله حاضر به بررسي اين مقالات پرداخته مي‌شود. بر اساس شواهد چاپ شده تاكنون،لاپاراسكوپي را نبايد به‌طور روتين قبل از ART انجام داد و تنها هدف آن تشخيص آندومتريوز خفيف يا متوسط است، اما در صورت وجود اندومتريوز خفيف، برداشتن جراحي در نظر گرفته مي‌شود، زيرا ممكن است باعث بهبود ميزان حاملگي خود‌به‌خودي شود و در موارد شديدتر بيماري (اندومتريوما و اندومتريوز نفوذي عميق)، فوايد جراحي قبل از ART هنوز نامشخص است و بايد خطرات و فوايد آن سنجيده شود. نتيجه‌گيري: بر اساس گايدلاين‌هاي موجود پيشنهاد مي‌شود كه تصميم‌گيري در مورد جراحي در زنان نابارور مبتلا به اندومتريوز بايد به‌صورت فردي و بر اساس انتخاب بيمار، سن و ذخيره تخمداني، همراهي علائم آزار دهنده، ساير علل نازايي، محل ضايعه و خطر احتمالي تكرار جراحي انجام شود.