نگرشي نو بر پتروژنز آتشفشان ساراي با تاكيد بر رخداد مگاكريست‌هاي سانيدين (تبلور ماگمايي در آشيانه ايزوله)

آتشفشان ساراي در حاشيه شرقي درياچه اروميه واقع شده‌است. بدنه اصلي اين آتشفشان مركب خاموش شامل تناوبي از روانه‌ها و فوران‌هاي پيروكلاستيك با تركيب لوسيتيتي مي‌باشد. دايك‌هايي با تركيب لوسيت‌فنوليتي، لامپروفيري، تراكيتي و ميكروسينيتي، روانه‌هاي لوسيتيتي را قطع مي‌كنند. شواهد صحرايي نشان مي‌دهد كه دايك‌هاي مينتي و تراكيتي همديگر را قطع مي‌كنند. دايك‌هاي سينيتي و يك توده ميكروسينيتي در مركز اين آتشفشان برونزد دارند. فوران پيروكلاست‌هاي تراكيتي آخرين مرحله فعاليت اين آتشفشان مي‌باشد و احتمالاً در اثر شدت انفجار آن دهانه آتشفشان تخريب‌شده و به حالت امروزي درآمده است. لوسيتيت‌ها عمدتاً از فنوكريست‌هاي لوسيت و كلينوپيروكسن، مينت‌ها از فنوكريست‌هاي بيوتيت و كلينوپيروكسن و تراكيت‌ها از فنوكريست‌هاي سانيدين، بيوتيت و كلينوپيروكسن تشكيل شده‌اند. ماگماتيسم ساراي سرشت پتاسيك و اولتراپتاسيك دارد و باتوجه به ويژگي‌هاي ژئوشيميايي، گوشته مولد آن بايستي گوشته‌اي گارنت كلينوپيروكسنيتي ميكادار باشد. قرارگيري سنگ‌هاي لوسيتيتي، لامپروفيري و تراكيتي در كنارهم صرفاً با عملكرد پديده‌ تبلور تفريقي در ماگماي لوسيتيتي قابل‌توجيه نيست. سانيدين فراوان‌ترين فلدسپار موجود در سنگ‌هاي ساراي مي‌باشد. تشكيل مگاكريست‌هاي سانيدين نتيجه كريستاليزاسيون بطئي و طولاني‌مدت در يك مخزن ماگمايي با ابعاد متوسط، كم‌عمق و نسبتاً ايزوله است؛ چرخه حرارتي در اين حجره ماگمايي به‌نحوي بوده‌است كه دماي ماگما در حدود دماي پتاسيم‌فلدسپار مايع باشد.