سنگ‌نگاري، زمين‌شيمي و جايگاه زمين‌ساختي فوج دايك‌هاي مافيك گرانيتوييد زريگان، شمال بافق (ايران مركزي)

فوج دايك‌هاي مافيك توده گرانيتوئيدي زريگان در شمال بافق در رديف‌هاي رسوبي-آتشفشاني كامبرين زيرين ايران مركزي نفوذ كرده‌اند. اين دايك‌ها از نظر سنگ‌شناسي در دو دسته گابرو-ديوريت و آلكالي گابرو قرار مي‌گيرند. آلكالي‌گابروها جوانتر بوده و در افق‌هاي بالاتري نفوذ كرده‌اند. از نظر ژئوشيميايي، گابروديوريت‌ها داراي ماهيتي تولئيتي تا انتقالي با غني شدگي LILE و HREE و تهي شدگي عناصر Nb و Ta هستند. در مقابل، آلكالي‌گابروها ماهيتي آلكالن سديك داشته، غني شدگي Nb و Ta و نسبت بالاي LREE به HREE نشان مي‌دهند. ماگماي مادر گابروديوريت‌ها از ذوب بخشي گوشته ليتوسفر زير قاره‌اي متاثر از سازنده‌هاي فرورانش و در تعادل با اسپينل لرزوليت حاصل شده‌است اما آلكالي‌گابروها از ژرفاي بيشتر و ذوب بخشي درجه كم يك گوشته استنوسفري غني شده در تعادل با گارنت لرزوليت سرچشمه گرفته‌اند. اين دايك‌ها در يك محيط كشش درون كمان مرتبط با فرورانش حاشيه قاره شكل گرفته‌اند. هندسه و سازوكار حركت گسل‌هاي پي سنگي پشت بادام و كوهبنان سبب چرخش پادساعتگرد بخش ميان اين دو گسل، شكستگي پوسته، نازك شدگي ليتوسفر و برآمدگي استنوسفري شده‌است.