تبيين نسبت بين شعور موجودات مادي و استكمال آنها از نظر ملاصدرا

در اين نوشتار، با توجه به ديدگاه‌هاي فلسفي ملاصدرا، به بررسي مناسبت علم و كمال‌جويي موجودات مادي مي‌پردازيم. ملاصدرا با اثبات «شوق هيولي به صورت» و ارائۀ نظريۀ «حركت جوهري» و همچنين اشاره به سريان «عشق» در كائنات؛ صفحه‌اي بديع از تكاپوي هستي به سوي منزل مقصود به نمايش مي‌گذارد و شوق و حركت و عشق موجود در مجموعۀ هستي را همراه و قرين علم توصيف مي‌كند كه باعث استكمال عمومي و گستردۀ موجودات (مادي) و ارتقاء درجۀ وجودي آنها و رهسپاري هدفمند به سوي «كامل مطلق» (واجب تعالي) مي‌شود. همچنين ملاصدرا با تأثيرپذيري از آيات قرآن و كلام عرفا، مناسبت مابين اجزاء هستي و غايت كمال‌طلب آن‌ها را روشن مي‌سازد و با نگاه توحيدي خود، تفسير آياتي نظير «الا الي الله تصير الامور» را اين مي‌داند كه همۀ هستي از جانب حق است و به سوي حق تعالي در حركت است. پي‌بردن به عالمانه‌بودن حركت و شوق و عشق در مسير استكمال (در موجودات مادي) رويكرد و جهان‌بيني ما را در قبال آفرينش متحول مي‌سازد.