حامل صدق‌بودن گزاره و استحالۀ اشاره به معدوم؛ راه حل پارادوكس دروغگو

دو رويكرد عمده در حل يك دسته از تقريرهاي پارادوكس دروغگو، يعني دسته اي كه در آن از اسم اشاره استفاده مي شود، عبارت اند از: انكار جملات خودارجاع و انكار قضيه‌بودن جملۀ دروغگو كه حامل اوليه و حقيقي صدق است. اشكال عمدۀ رويكرد اول اين است كه توضيحي داده نشده است كه چرا جملات خودارجاعي نداريم و معمولاً سعي دارند با وضع قراردادهايي جملات خودارجاع را خارج كنند. رويكرد دوم نيز با اين اشكال اساسي مواجه است كه توضيحي براي قضيه‌نبودن جملۀ دروغگو نداده اند. در اين جستار پس از طرح تقسيم بندي دوگانه اي نو در رابطه با تقريرهاي پارادوكس دروغگو به عرضه راه حل يا گويا راه انحلال، يك دسته از تقريرها، يعني دسته اي كه در آن از اسم اشاره، تصريحاً يا تقديراً استفاده مي شود پرداخته مي شود؛ راه حلي كه دو رويكرد مذكور به نوعي در آن منطوي اند. راه حل اين است: از آنجا كه اولاً، گزاره حامل اوليه و بالذات صدق است و ثانياً، اشاره به معدومي كه نه موجود بوده و نه در ارتباط با موجودي است، محال مي باشد؛ بنابراين گزاره اي متناظر با جملۀ «اين جمله كاذب است» شكل نمي گيرد؛ زيرا پيش از تحقق كامل اين جمله و پيش از حمل محمول بر موضوع، هنوز جمله اي محقق نشده است تا بتوان بدان اشاره كرد و آنگاه بر آن حكمي كرد؛ بنابراين، گزاره اي متناظر با اين جمله نخواهيم داشت تا اولاً و بالذات متصف به صدق/كذب شود و جمله نيز به تبع آن صادق/كاذب باشد؛ زيرا بخشي از اين جمله، يعني موضوع، معنا ندارد؛ يعني پيش از حكم «اين جمله» نداريم.