ارزيابي عملكرد كمي و كيفي ارقام مختلف داخلي و خارجي چغندرقند (Beta vulgaris L.) تحت شرايط آبياري مطلوب و محدود

اين تحقيق به منظور ارزيابي 18 رقم مختلف داخلي و خارجي چغندرقند به لحاظ برخي صفات مهم كمّي و كيفي تحت شرايط آبياري مطلوب و محدود در سال زراعي 1396 به صورت طرح كرت هاي خرد شده نواري (شرايط نرمال و تنش در كرت هاي اصلي و رقم در كرت هاي فرعي) در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با شش تكرار انجام گرفت. نتايج تجزيه واريانس مركب داده ها نشان داد كه اثر متقابل رقم × محيط براي صفات عملكرد قند خالص و ناخالص، ضريب قلياييت و ميزان قند ملاس (0.05≥p) و ميزان پتاسيم ريشه (0.01≥p) معني دار و بر ساير صفات اثري نداشت. بر اساس نتايج تجزيه واريانس ساده در شرايط نرمال، اثر رقم بر صفت ميزان نيتروژن مضره ريشه، غيرمعني دار بر ساير صفات مورد ارزيابي، معني دار بود. همچنين اثر رقم در شرايط تنش بر كليه صفات مورد ارزيابي در سطح احتمال يك درصد (0.01≥p) معني دار بود. از نظر صفت عملكرد ريشه تحت شرايط نرمال و تنش، ارقام خارجي مراك و دورتي به ترتيب با عملكرد 86.5 و 70.4 تن در هكتار داراي بالاترين ارزش بوده و رقم داخلي شريف به ترتيب با 14.3 و 17.2 تن در هكتار داراي كمترين عملكرد ريشه بودند. متوسط صفت درصد قند ناخالص تحت شرايط نرمال و تنش به‌ترتيب 19.88 و 20.15 درصد محاسبه گرديد كه اگرچه اختلاف آن ها به لحاظ آماري معني دار نبود، ولي مقدار افزايش درصد قند ناخالص (حدود 1.34 درصد) تحت شرايط تنش انتظار مي رفت. با توجه به اينكه اثرات كاهشي و افزايشي تنش كم آبياري بر اكثر صفات اندازه گيره شده معني دار نبود، مي توان دريافت كه محصول چغندرقند داراي آستانه تحمل مناسبي براي كم آبي مي باشد كه يقيناَ چنين نتايجي براي استفاده توسط زارعين چغندركار در استان چغندرخيز آذربايجان غربي و مخصوصاَ در شرايط كنوني كه با خشك شدن درياچه اروميه سعي بر احياي آن است، همواره بايستي مد نظر قرار گيرد.