تحليل جامعه شناختي تمايلات باروري و تعلقات مذهبي در ايران

اين مقاله، يكي از مهم‌ترين مباحث جمعيت شناختي يعني مناسبات بين تمايلات باروري و تعلقات مذهبي را بر پايه رويكردي جامعه‌شناختي كانون اصلي توجه قرار داده و تلاش كرده‌ايم شواهد پژوهشي براي شناخت بهتر برخي از مهم‌ترين الگوها و تعيين‌كننده‌هاي مرتبط با آن را ارائه نمائيم. آيا تمايلات باروري افراد تابعي از تعلقات مذهبي آنان است؟ شرايط و ويژگي‌هاي اقتصادي ـ اجتماعي گوناگون تا چه حد مي‌توانند تأثيرات تعلقات مذهبي بر روي تمايلات باروري را تحت‌الشعاع قرار دهند؟ به عبارت دقيق‌تر، آيا تعلقات مذهبي نقش مهم‌تري در تمايلات باروري ايفاء مي‏كنند يا ويژگي‌هاي اقتصادي ـ اجتماعي تأثيرات تعيين‌كننده‌تري در تمايلات باروري  دارند؟ درمجموع، نتايج اين پژوهش را مي‌توان به‌عنوان شواهد پژوهشي جديد در راستاي تأييد نظريه جمعيت شناسان برجسته‌اي همچون وستوف و جونز (1979) و كافمن و اسكايربك (2012) تلقي و تبيين كرد، بدين معنا كه در دوران معاصر هرچه جوامع بيشتر مدرن مي‌شوند، تأثير و نفوذ تعلقات مذهبي در تمايلات باروري به‌تدريج كمتر و ضعيف‌تر مي‌شود. نتايج اين تحقيق نشان داد اگرچه تفاوت‌هايي در تمايلات باروري گروه‌هاي مذهبي ديده مي‌شود، اما ويژگي‌هاي اقتصادي ـ اجتماعي نيز صرف‌نظر از تعلقات مذهبي آنان، نقش بسيار تعيين‌كننده‌اي در تمايلات باروري افراد ايفاء مي‌كند. بر همين اساس، موفقيت پايدار و فراگير برنامه‌ريزي‌ها و سياستگذاري هاي معطوف به خانواده و فرزندآوري، صرف‌نظر از تعلقات مذهبي آنان، نيازمند گسترش هرچه بيشتر سطح توسعه و بهبود شرايط اقتصادي اجتماعي ميان همه افراد در سطح كل جامعه است.