بررسي و تحليل آئين قرباني كردن در فرهنگ عامۀ شهرستان ايوان از نظرِ نظريه‌پردازان فرهنگ

يكي از روش هاي بلاگرداني كه به منظور دفعِ شر از گذشته تا به امروز معمول بوده، آئين قرباني كردن است. اين آئين، يكي از جلوه هاي پرستش است و براي معتقدان آن، عملي مذهبي و عقيدتي به‌شمار مي‌رود. اين پژوهش كه از نوع مطالعات كيفي است، مي كوشد با رويكرد پديدارشنـاسي به بررسـي آئين قرباني كردن در فرهنگ عامـۀ شهرستـان ايـوان بپردازد. روش نمونه گيري، گلوله برفي است كه با استفاده از مصاحبۀ نيمه ساختاريافته، باورهاي مربوط به آئين قرباني كردن را ميان 18 نفر از افراد كهنسالِ شهرستان ايوان و شش روستاي آن، بررسي مي‌كند. نتايج پژوهش كه طي هشت ماه انجام گرفت، نشان مي‌دهد آئين قرباني كردن در فرهنگ عامۀ ايوان در پنج بخش، قابل بررسي است و اغلب با هدف بلاگرداني و دفع نحوست انجام مي شود. نكتۀ مهم اينكه، به علتِ عدم توانايي مالي در جامعۀ سنّتي، بيش ترِ قرباني ها به صورت غيرخوني انجام مي شود؛ مگر در جشن ها و واقعه هاي مهمي چون تولد، ازدواج، عزا، بيماري هاي دشوار و سفرهاي زيارتي كه قرباني هاي خوني پيشكش مي شود؛ زيرا مردم در چنين مواردي معتقدند تا خوني ريخته نشود، آن بلا، دفع نمي شود. در مورد سِيرِ تعديل قرباني كردن نيز مي توان گفت: ابتدا قرباني، بيش تر به‌صورت خوني رايج بوده و به تدريج، قرباني هاي حيواني با قرباني هاي غيرخوني مانند پول، اهداء انواع خوراكي‏ها چون آش و ميوه جات و دعا و نيايش جايگزين شده است؛ براي مثال، نذر گيسووان با اهداء پول، جواهرات و استغفار تعديل يافته كه از مهم ترين عوامل اين امر، مي ‌توان به گسترش آگاهي و كم اهميّت شدن عقايد خرافي و اهميّت حيواناتي چون گاو و گوسفند در زندگي و فعاليت كشاورزي اشاره كرد.