روش‌شناسي علامه بلاغي در جزء نخست كتاب «الرحلة المدرسيّة و المدرسة السيّارة في نهج الهدى» (بحوث في التوراة و الانجيل)

علامه محمدجواد بلاغي از عالمان برجستة قرن سيزدهم قمري است كه تأليفات متعددي در دفاع از اسلام و تشيع دارد. از جمله آثار پربار ايشان، كه با سبكي نو در قالب گفت‌وگوهاي نمايشنامه‌اي نوشته شده، كتاب «الرحلة المدرسيّة» است كه تا كنون جز دو ترجمة ناقص و ضعيف، كار جدي بر روي آن صورت نگرفته است. مطالعة روش‌شناسانة اين اثر، تبحر علامه را در فنون گوناگون روشن مي‌سازد. در اين نوشتار، روش علامه در جزء نخست اين كتاب كه با موضوع بحث‌هايي دربارة تورات و انجيل است، در قالب سه روش «تأمل انتقادي در عهدين»، «مقايسه ميان عهدين و قرآن» و «استفاده از شيوه‌هاي گفتمان قرآني» بررسي شده است. برخي از اين مباحث عبارت‌اند از: نقد منبعي و محتوايي عهدين؛ اختلاف و اضطراب ترجمه‌ها و نسخه‌هاي آن؛ و احكام نادرست عهدين و اشتباهات فراوان تاريخي و جغرافيايي آن. در زمينة روش مقايسه ميان عهدين و قرآن نيز مي‌توان به محورهاي اصلي توحيد، نبوت و معاد در مقابل تعاليم فراوان ناسازگار با منطقِ عقل و وحي عهدين در اين حوزه‌ها ـ كه متأثر از وحياني نبودن آن است ـ اشاره كرد. مهم‌ترين روش شكلي كتاب نيز استفاده از روش‌هاي گفتمان قرآن (برهان حِكمي، موعظة حسنه و جدل احسن) در گفتمان با مخاطب است كه در اين نوشتار، واكاوي شده است.