جايگاه «نفس» نزد سعديا گائون

مفهوم «نفس» از موضوعات مهمي است كه در بين متفكران اديان و مكاتب فلسفي مختلف بحث مفصلي دربارة آن مطرح شده است. به دليل اهميت آن، فيلسوفان و متألهان در زمينة ماهيت و خصوصيات نفس به نزاع و كشمكش پرداخته‌اند. سعديا گائون، فيلسوف يهودي قرون ميانه، از جمله عالمان يهودي است كه به اين مسئله پرداخته است. ديدگاه وي در خصوص مسئلة نفس، يكي از مناقشه‌برانگيزترين نظريات سعدياست كه اختلاف‌نظر را در بين پژوهشگران به‌وجود آورده است. وي پس از بيان ديدگاه‌هاي فيلسوفان يوناني، با استدلال عقلي و اشارات نقلي به رد نظريات ايشان مي‌پردازد و سپس نظرية خويش را دربارة نفس بيان مي‌كند. در نوشتار پيش‌رو به بررسي آراي سعديا گائون در زمينة نفس، و بسترهاي فكري او و همچنين ميزان وام‌داري يا اصالت تفكر وي در موضوع مورد بحث مي‌پردازيم. آن‌گونه كه به نظر مي‌رسد، وي در مواجهه با مسئلة نفس رويكرد تلفيقي (سنتتيك) دارد.