عنوان مقاله :
پژوهشي در قدمت و اصالت جنگنامههاي محمد حنفيه
پديد آورندگان :
فرج الهي، رحيم دانشگاه اصفهان - دانشكدۀ ادبيات و علوم انساني - گروه زبان و ادبيات فارسي , شريفي ولداني، غلامحسين دانشگاه اصفهان - دانشكدۀ ادبيات و علوم انساني - گروه زبان و ادبيات فارسي
كليدواژه :
انتقاميه , جنگ‌نامه , طرسوسي , غلات , مبرد , محمد حنفيه
چكيده فارسي :
محمدبن علي‌بن ابي‌‌طالب، مشهور به محمدبن الحنفيه، به‌طور ناخواسته تبديل به شخصيت محوري شماري از فرقه‌هاي غاليانه و افراطي از تشيع اعتدالي شده است. نخستين اين فرقه‌ها، فرقه‌ي كيسانيه است. فرقه‌هاي بعدي از اين فرقه در مسايل عقيدتي الگو گرفته‌اند. آثار منظوم و منثور متعددي درباره‌ي سرگذشت داستاني محمدبن حنفيه در دست است كه با عنوان كلي جنگنامههاي محمد حنفيه شناخته مي‌شوند. نسخه‌هاي خطي اين آثار بسيار متأخرند و حتي قراين موجود در متن آن‌ها نيز از روزگار صفوي فراتر نمي‌رود. با توجه به اين نكته و نيز تحول‌هاي فرهنگي عصر صفوي، به‌گمان پژوهشگران، شكل‌گيري و رواج اين گونه آثار معمولاً در عصر صفوي بوده است. با اين حال، در متون تاريخيِ فرقه‌نگاري و ادبي كهن، شواهد و منقولاتي ديده مي‌شود كه پيشينه‌ي داستان‌هاي محمد حنفيه را به چند سده پيش از صفويان مي‌رساند. جستار حاضر در پي بررسي اين شواهد و ديرينگي آن‌ها خواهد بود. به نظر نويسندگان دستاورد فعاليت فرقه‌هاي غلات، در پيوند آن‌ها با فرهنگ و ادبيات عاميانه مشخص مي‌شود.
چكيده لاتين :
no abstract
