تحليل محتواي كتاب فيزيك (2) رشتۀ‏ رياضي فيزيك از ديدگاه الگوي خلاقيت پلسك

كتاب درسي به ‌عنوان اولين رسانه براي انتقال مفاهيم، نقش مهمي در يادگيري دانش‏آموزان دارد. از اين رو، در تهيۀ كتاب درسي اثربخش بايد فعاليت‌هاي آموزشي و تجارب يادگيري يكديگر را تقويت كنند، و با توانايي‌هايي دانش‌آموزان منطبق باشد تا الگوي رفتاري مورد نظر در يادگيرنده به وجود آيد. پژوهش حاضر با هدف تحليل محتواي كتاب فيزيك (2) پايۀ يازدهم رشتۀ رياضي فيزيك بر اساس الگوي آموزش خلاقيت پلسك انجام شده است. جامعۀ‌ آماري ‌اين ‌پژوهش،‌ ‌كتاب ‌جديد ‌التأليف فيزيك (2) در ‌سال ‌تحصيلي 1397-1396‌ است. حجم ‌نمونه ‌برابر ‌با ‌حجم ‌جامعه ‌انتخاب شده است. براي تحليل محتواي كتاب فيزيك (2) از يك طرح كدگذاري استفاده شد، كه در پنج مرحله به اجرا درآمد. در مرحلۀ اول، واحد زمينه و ثبت مشخّص شد. در مرحلۀ دوم، با توجّه به مقوله‌هاي ويليام رومي واحدهاي فعال و غيرفعال از هم تفكيك مي‌شود. مرحلۀ سوم، ضريب درگيري هر كدام از قسمت‌ها مشخص و واحدهاي غيرفعال كنار گذاشته شد. مرحلۀ چهارم، واحدهاي فعال به دو دستۀ كاربرد و خلاق تقسيم‌ و كاربردها كنار گذاشته شد. و در نهايت در مرحلۀ پنجم، براي واحدهاي خلاق بر مبناي شاخص‏هاي چرخۀ هدايت‏شدۀ پلسك كدگذاري صورت گرفت. نتايج به ‌دست ‌آمده از نظر الگوي هدايت شدۀ پلسك نشان مي‏دهد در متن، تمرين‏ها و تصاوير كل كتاب به ترتيب 50، 50 و 78درصد به «اصل‌توجّه»‌، 33، 48 و 19درصد به «اصل‌گريز» و 17، 2 و 3درصد به «اصل‌تحرّك» توجّه شده است. بنابراين، چرخۀ هدايت‏شدۀ پلسك در محتواي ‌‌كتاب فيزيك (2) به‌صورت متعادلي برقرار نيست، و با ‌اصول سه‌گانۀ ‌پلسك (توجّه، گريز و تحرك) انطباق ندارد. و ممكن است ‌در ‌ايجاد ‌و ‌پرورش ‌خلاقيت‌ در‌ يادگيرندگان با چالش‌هايي روبرو است.