هماهنگي واكه‌اي در تركي همداني: بررسي ميزان اعتبار انگاره‌هاي بهينگي

Vowel Harmony in Hamedani Turkish: A Study to Test the Reliability of Optimmolity Models

در اين مقاله، هماهنگي واكه اي در تركي همداني در چارچوب انگاره هاي انطباق مشخصه ها، سازگاري محلي، گسترش، گستره و سازگاري از طريق تناظر در نظريه بهينگي بررسي مي شود. به اين منظور، داده هايي متناسب با اهداف پژوهش از منابع كتابخانه اي جمع آوري و توسط 30 گويشور بومي تركي همداني توليد شد. بررسي داده ها نشان داد كه الگوي هماهنگي واكه اي در تركي همداني از سه نوع هماهنگي كامل، تيره و شفاف است. نتايج به دست آمده از تحليل داده ها نشان داد كه انگاره گسترش كفايت توصيفي و توضيحي بيشتري در تحليل انواع هماهنگي واكه اي در تركي همداني نسبت به انگاره هاي نظري ديگر دارد. زيرا اولا اين انگاره برخلاف انگاره هاي نظري ديگر مي تواند توصيف كارآمدي از انواع هماهنگي واكه اي در تركي همداني به دست دهد. دوما انگاره گسترش انگاره اي ساده با كفايت توضيحي بسيار بالايي است كه با به كارگيري محدويت Spread [αF] مي تواند وحدت عملكردي انواع مختلف فرايند همگوني (مانند هماهنگي واكه اي، همگوني در محل توليد، همگوني در مشخصه واكداري-بيواكي و غيره) به خوبي در نظام آوايي زبان ها و در راستاي هماهنگي سازوكارهاي توليدي توضيح دهد.

This article addresses vowel harmony in Hamedani Turkish Within the framework of different models of optimality theory including Feature alignment, Local Agreement, Spread, Span, and Agreement-By-Correspondence. A corpus of related data was gathered and pronounced by 30 native speakers of Hamedani Turkish. Examination of the data suggested that three types of harmony occur in the said dialect, namely total harmony, opaque harmony, and transparent harmony. Results obtained from analyses indicated that the Spread theory, as contrasted with other models of optimality theory, has both descriptive and explanatory adequacy to account for data of vowel harmony in Hamedani Turkish. For one thing, the model can account for any type of vowel harmony in Hamedani Turkish. On the other hand, using the markedness constraint Spead [αF], the model can explain why different processes of assimilation in the sound systems of languages serve to operate and function similarly in respect to agreement in articulatory mechanisms.