فرانقش‌هاي بينافردي و تجربي در متن روايي زبان راجي (رايجي) بَرزُكي

Interpersonal and Experiential Metafunctions in the Narrative Text of the Raji (Rayeji) Language of Barzok

در تحليل حاضر بندهايي از زبان رايجي برزكي از منظر دو فرانقش بينافردي و تجربي ارايه مي شود و قصد بر آن است تا تحليل هاي معنابنيان نظريه نقش گراي هليدي درباره اين گونه زباني سنجيده شوند كه مانند بسياري از گويش ها يا زبان هاي محلي تنها داراي صورت گفتاري و محاوره اي هستند. بدين منظور، با توجه به فرانقش بينافردي، فاعل، خودايستا و نوع بندها و بر اساس فرانقش تجربي، بسامد و نوع فرايندهاي زبان راجي برزكي مورد بررسي قرار مي گيرند. زبان رايجي (راجي) برزكي از زبان هاي در خطر ايران است كه در شهر برزك (50 كيلومتري شهر كاشان) به آن تكلم مي شود. اين پژوهش از نوع توصيفي-تحليلي است و داده هاي آن از مصاحبه شفاهي با يك گويشور زن بومي 83 ساله و دوگويشور مرد بومي82 و 64 ساله برزكي به دست آمده است. نتايج به دست آمده بيان گر آن است كه از مجموع 35 بند پياده شده از داستان شفاهي با موضوع سيل بزرگ 60 سال پيش اين شهر، در فرانقش تجربي فرايند مادي با 66% (23 فعل) رخداد، پربسامدترين فرايند است. درصد رخداد ساير فرايندها عبارت است از: رابطه اي 20% (7 فعل)، ذهني 8% (3 فعل)، فرايند رفتاري 3% (يك فعل)، كلامي 3% (يك فعل) و وجودي 0%. تحليل فرانقش بينافردي اين بندها نشان مي دهد كه از ميان 35 بند، 34 بند خبري و يك بند امري مي باشد و فاعل در 33 بند غايب و تنها در دو بند فاعل، گوينده بند است. همچنين از 35 فعل موجود در اين بندها 33 بند داراي فعل گذشته (28 فعل گذشته ساده و 5 فعل گذشته استمراري) و 2 بند داراي زمان حال هستند.

This study aims to analyze the clauses of Barzoki language from the perspective of two metafunctions (interpersonal and experimental) and the intention is to measure the semantic analysis of Halliday’s Systemic Functional Grammar of this kind of language, which, like many local dialects or languages, has only a spoken and conversational form. For this purpose, according to the Interpersonal meta-functional analysis, the subject, finite elements, and the type of clauses and based on the experiential metafunction, the frequency, and type of processes of Raji Barzaki are examined. Barzoki Rayeji (Raji) is one of the endangered Iranian languages which is spoken in Barzok (a city that is 50 Km far from Kashan). This study is descriptive-analytic. The data were obtained from the interview with a female native speaker 83-year-old and 2 male native speakers 82 and 64-year-old From Barzok city. By studying 35 clauses of the oral narrative on the subject of the flood of 60 years ago in Barzok, the results indicate that the material process with 66% (23 verbs) is the most frequent event in the experiential metafunction. The occurrence of other processes is relational process 20% (7 verbs), mental process 8% (3 verbs), behavioral process 3% (1 verb), verbal process 3% (1 verb), and existential process 0%. Interpersonal meta-functional analysis of these clauses show that among the 35 clauses, 34 clauses are declarative and 1 clause is imperative; the subject is absent in 33 clauses and only in two clause subject and speaker are the same. Also in 35 verbs of the clauses, 33 verbs have the past tense (28 verbs with simple past tense and 5 verbs with a past continuous verb) and 2 verbs with the present tense.