بررسي بهره وري آب و عملكرد سويا در سامانه‌هاي مختلف خاك ورزي و بقاياي گياهي

امروزه سطح كشاورزي حفاظتي در جهان بيش از 180 ميليون هكتار و يكي از مزاياي اصلي آن بهبود بهره وري آب است. اين تحقيق در بارۀ كاشت سويا تحت مديريت هاي مختلف ميزان بقايا و روش هاي خاك ورزي روي بقاياي گندم است كه به صورت كرت هاي نواري در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سال‏ هاي 1389 و 1390 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي گرگان اجرا شد. تيمارهاي اصلي در سه سطح مديريت بقايا، شامل 1R: سوزاندن، R2: حفظ 50 درصد بقايا و تيمار R3: حفظ 100 درصد بقايا و تيمارهاي فرعي نيز در سه سطح روش‏ هاي خاك‏ ورزي، شامل T1: خاك ورزي مرسوم (شخم + ديسك + كشت با رديف‌كار)، T2: كم خاك ورزي (خاك‌ورزي حداقل با دستگاه خاك ورز مركب+ كشت با رديف‌كار) و T3: بي خاك ورزي (كشت با كارندۀ بي خاك‌ورز) است. نتايج بررسي ها نشان مي دهد تيمار اصلي R2 و تيمار فرعي T3 بهترين بازده را از نظر توليد داشته اند و عملكرد محصول 42/7 و 17/4 درصد به‌ ترتيب نسبت به R1 و T1 افزايش داشته است. بيشترين و كمترين ميزان حجم آب مصرفي به مقدار 3950 و 2690 مترمكعب در هكتار به ‌ترتيب متعلق به تيمار R1 و R3 و حداكثر و حداقل بهره‌وري آب سويا به ترتيب مربوط به تيمارهاي R2 وR1 به ميزان 1/13 و 0/55 كيلوگرم بر مترمكعب بوده است. كاشت در شرايط بي‌خاك‌ورزي موجب بهبود بهره‌وري آب سويا نسبت به روش مرسوم به مقدار 15/3 درصد شده است.