بازتاب باورهاي عامه دو قوم «گوكلان» و «يموت» در رمان آتش بدون دود

The Reflection of Popular Beliefs of the Two Tribes "Gokl@n" and "Yumut" in the Novel Fire without Smoke

يكي از حوزه هاي مطالعات فرهنگ و ادبيات عامه، باورها و اعتقادات اقوام است. قوم تركمن يكي از اقوام ايراني است كه داراي باورها و عقايد گوناگوني اند. باورهاي عامه رايج در بين تركمن ها از افكار، عقايد، آرمان ها، احساسات، عواطف و سبك زندگي آن ها نشيت گرفته است. از آنجايي كه برخي از عقايد و انديشه هاي عامه آموزنده و درخور تامل هستند، در اين پژوهش نگارندگان كوشش مي كنند ضمن معرفي طوايف مختلف تركمن ها، برخي از باورهاي رايج در بين دو قوم از تركمن ها (گوكلان و يموت) را كه در رمان آتش بدون دود نادر ابراهيمي منعكس شده است، ابتدا به شيوه كتابخانه اي مورد بررسي قرار دهند و سپس، به روش تحليلي توصيفي به نگارش درآورند. نتيجه اين پژوهش نشان مي دهد كه باورهاي عامه دو قوم مذكور در 4 دسته شامل: 1. باورهاي فلسفي و اساطيري، 2. باورهاي مربوط به زندگي و مراحل آن، 3. باورهاي طبي و درمان عامه، 4. گاه شماري و هواشناسي عامه قرار مي گيرد كه برخي از اين باورها در تعاليم ديني ريشه دارد. برخي از اين باورها از فرهنگ ايراني ناشي مي شود كه غير از تركمن ها در بين ساير اقوام نيز ديده مي شود. دسته اي از باورها به دليل اينكه از سبك زندگي تركمن ها سرچشمه مي گيرد، مختص فرهنگ اين قوم است و بعضي ديگر نيز باورهايي بي پايه و غيرواقعي هستند كه از خرافات ناشي مي شوند.

One areas of study in popular culture and literature concerns the beliefs of the tribes. The Turkmen are one of the Iranian tribes that have different beliefs. The common Turkmen beliefs stem from their thoughts, beliefs, ideals, feelings, emotions, and lifestyle. Since some popular beliefs and ideas are instructive and worth pondering, this study tries to introduce some of the different Turkmen tribes, and some of the common popular beliefs among the two Turkmen peoples (Goklan and Yumut), which are reflected in Nader Ebrahimi's novel Fire, without Smoke. This study employed a library-based and analytic-descriptive method. The results show that the popular beliefs of the two tribes could be grouped into 4 categories: 1. Philosophical and mythological beliefs, 2. Beliefs about life and its stages, 3. Medical beliefs and general treatment, and 4. Calendric and meteorological. Some of these beliefs are rooted in religious teachings. Some are derived from Iranian culture, which are found not only among Turkmen but also among other ethnic groups. Some others are due to the Turkmen way of life and are specific to the culture of this people, while still others are baseless and unrealistic beliefs that stem from superstitions.