كليدواژه :
حرف ربط «واو» , تاريخ بيهقي , زبان عربي , زبان‌هاي ايراني
چكيده فارسي :
حرف «واو» پركاربردترين حرف ربط زبان فارسي است كه به جز ربط دادن اجزاي كلام به هم، كاركردهاي ديگري همچون استيناف، استدراك، اضراب، تخمين، حال و قسم دارد. بررسي تاريخ بيهقي، به منزلۀ يكي از مهم ترين متون فارسي دورۀ غزنوي، دالّ بر كاركردهاي متنوع حرف واو در متن آن است كه به نظر مي رسد بخشي از آنها تحت تأثير زبان هاي ايراني و زبان عربي بوده است. مقالۀ پيش رو افزون بر بررسي كاركردهاي متنوع حرف واو در تاريخي بيهقي، درصدد آن است كه نشان دهد كدام يك از اين كاركردها تحت تأثير زبان‌هاي مذكور بوده است. به همين منظور حدود 1500 جمله و عبارت از متن اين كتاب انتخاب، بررسي و تجزيه و تحليل شد و مورد مقايسه قرار گرفت. نتايج حاصل نشان داد كه كاركردهاي واو عطف در تاريخ بيهقي را مي توان در سه گروه اصلي دسته‌بندي كرد: نخست، واو عطف و استيناف، كه هم در متون ايراني باستان و هم عربي قابل پيگيري هستند. دوم، واو حاليه، قسم و استدارك، كه از زبان عربي وارد زبان فارسي شده‌اند و سوم، واو اضراب، واو در معناي يا، واو ابتداي جملات معترضه، كه مؤلف تاريخي بيهقي در به كارگيري آنها دست به نوعي نوآوري زده است.
چكيده لاتين :
The Conjunction of "ud" is the most widely used Conjunction of the Persian language, which, in addition to relating the components of speech to other, has functions such as initial, present, estimation, perception and oath. The study of the History of Beyhaqi indicates the various functions of the Conjunction “ud” in its text, some of which seem to have been influenced by Iranian and Arabic languages. The present article, in addition to examining the various functions of the letter “ud” in the history of Beyhaqi, seeks to show which of these functions has been influenced by these languages. For this purpose, about 1500 sentences and phrases of the text of this book were selected, reviewed and analyzed and compared. The results showed that the functions of “ud” turning in the history of Beyhaqi can be classified into three main groups: letters and initial “ud”, which can be traced in both ancient Iranian and Arabic texts. present, oath, and perception “ud”, which have been translated from Arabic into Persian, and strikes “ud”, “ud” in the meaning of, and “ud” in the beginning of the protest sentences, in which the historical author Beyhaqi has made some kind of innovation in their use.
