كليدواژه :
قصه هاي عامه , كارستان حاتم , فريد بن غضفر , شخصيت زن , زن سالاري
چكيده فارسي :
منظومه «كارستان حاتم» كه تك نسخه آن در گنجينه نسخ خطي دانشگاه لايپزيك نگهداري مي شود، سروده شاعري گم نام به اسم فريد بن غضفر است. اين افسانه عامه، روايتي منظوم از يكي از قصه هاي حاتم طايي است. ماجراي اين منظومه، شرح شيدايي شاهزاده اي شامي به نام منير به حسن بانو، ملكه زيباي خراسان است كه با ازجان گذشتگي هاي حاتم به وصال يكديگر مي رسند. اگرچه قهرمان اين داستان ابرانساني است شكست ناپذير، اما كنش مندي او مرهون نقش آفريني چشمگير زنان قصه است. در نوشتار پيش رو ضمن معرفي اجمالي نسخه خطي، اين قصه از نظرگاه عملكرد شخصيت هاي زن، رمزكاوي شده است. پس از زدودن پيرايه هاي ظاهري قصه، مي توان به اين نتيجه رسيد كه اين داستان بر بنيادي از باورهاي باستاني مبني بر زن سالاري استوار است. اين مدعا با استناد به دلالت هاي در پيوند با روزگار مادرسالاري، ازجمله شهر نسوان، توتميسم، ازدواج هاي برون همسري، بن مايه هاي ايزدگياهي و قرباني براي ملكه مادر تاييد مي شود. نتيجه ديگر اين پژوهش، نمودن ژرفاي اين قصه و گنجايش آن براي پذيرش خوانش هاي همه جانبه اسطوره اي، جامعه شناختي و روان شناختي است.
چكيده لاتين :
Karistan Hatem, a single manuscript which is kept in the manuscript Treasury of the Leipzig University, is the work of a poet named Farid Ibn Ghazfar. This legend is a poetic narration of one of Hatem Tai's stories. The poem gives a description of the mania of the Sham princes named Munir for Hosn Banu, the beautiful queen of Khorasan, and about Hatem's sacrifices that led to their marriage. Although the protagonist of this story is an invincible superhuman, his activism owes much to the dramatic role-play of the women in the story. In the following article, after briefly introducing the manuscript, the story has been deciphered from the viewpoint of the female characters' performance. By giving an in-depth investigation and analysis, it can be concluded that the story is based on the ancient beliefs left over from matriarchy. This claim is corroborated by implications for motherhood, including the city of women, totemism, exogamy, plant God themes, and sacrifice for the mother queen. Another result of this research is to deepen this story and its capacity to accept comprehensive readings of mythology, sociology, and psychology.
