مناظره ساختار - كارگزار در روابط بين‌الملل از منظر امام خميني (ره) و گفتمان انقلاب اسلامي

Agent -Structure Debate in International Relations from Imam Khomeini's Perspective and the Discourse of the Islamic Revolution

يكي از مناظره‌هاي اصلي در حوزه معرفت‌شناسي علوم انساني، مناظره ساختار – كارگزاراست كه طبعا در حوزه تئوريك رشته روابط بين‌الملل نيز همين‌گونه مي‌باشد. در اين حوزه مطالعاتي، اساسا نظريات را مي‌توان بر مبناي نوع نگاه و ابتناء آنها بر ساختار يا كارگزار، به سه دسته تئوري‌هاي ساختارگرا، كارگزارمحور و تلفيقي تقسيم‌بندي كرد. حال اگر بنا باشد بر مبناي گفتمان انقلاب اسلامي، نظريه‌پردازي بومي صورت گيرد؛ طبعا مي‌بايست رويكرد و مبناي نظري اين گفتمان نسبت به مناظره مذكور، تبيين و مشخص گردد. هدف نگارنده از اين نوشتار، نگاه سازندگان گفتمان انقلاب اسلامي بويژه امام خميني در اين موضوع و ثانيا تبيين مابه ازاي اين نوع نگاه در حوزه تئوري‌پردازي روابط بين‌الملل است. در اين زمينه، آثار و ديدگاه محققين اصلي اين حوزه بررسي و مورد نقد قرار گرفته و تبيين مي‌شود كه علي‌رغم نگاه عمده اين آثار كه ديدگاه اسلامي را تلفيقي ديده‌اند، به نظر مي‌رسد در نگاه امام خميني و گفتمان انقلاب اسلامي، ضمن ملاحظه و پذيرش وجود محدوديت‌هاي ساختاري، محوريت كارگزار و اراده انساني در اولويت است.

One of the main debates in the field of humanistic epistemology is the agent-structure debate, which is naturally the same in the theoretical field of international relations. In this field of study, based on the approaches toward agent or structure, views are divided into three types; structuralism, agent centered and hybrid. Now if we want to theorize a local theory on the basis of Islamic view, naturally it's needed to specify Islam's approach toward this debate. The purpose of the author of this article is the view of the creators of the discourse of the Islamic Revolution, especially Imam Khomeini, on this issue, and secondly, to explain this type of view in the field of theory making on international relations. In this regard, the works and views of the main researchers in this field are reviewed and criticized and it is explained that despite the main view of these works that have seen the Islamic view as hybrid, in the view of Imam Khomeini and the discourse of the Islamic Revolution, while considering and accepting the existence of Structural constraints, agent-centricity, and human will are paramount.