بلبلستان فوزي موستاري در گفتگوي بينامتنيتي با آثار كلاسيك ادبيات فارسي

Fewzi Mostari's Bulbulistan in the intertextual dialogue with classical works of Persian literature

طول حكومت پانصد سالۀ امپراتوري عثماني در بوسني و هرزگوين شعرا و نويسندگاني ظهور كرده بودند كه آثار خود را به زبان فارسي و به تقليد از سعدي، جامي، رومي و ديگر شعرا و اديبان نامدار ايراني نوشته و آثار مهم و زيبايي از خود به جا گذاشته اند. بي شك فوزي موستاري (18 قرن ميلادي) يكي از بر جسته ترين اديباني است كه به تقليد از آثار كلاسيك فارسي، اثر ارزشمندي بلبلستان خلق كرده است.هدف اصلي اين مقاله آن است كه اثر بلبلستان با ديگرآثار كلاسيك ادبيات فارسي از نظرگاه رابطۀ بينامتنيتي بررسي و تحليل شود. در مورد استفاده از درون مايه ها و موضوعات ديگر آثار بايد گفت كه فوزي عموما از بهارستان جامي استفاده كرده است هرچند كه موضوعات مشابه با گلستان سعدي نيز در اثر او مطرح شده است. همچنين علاوه بر بهارستان از نفحات الانس جامي براي داستانهاي خود ايده و افكار و موضوعات گرفته است. بجز اين آثار درون مايه ها و موضوعات را از ديگر منابع همچون تذكرة الاوليا اثر فريدالدين عطار و كشف المحجوب اثر معروف صوفيانه از علي بن عثمان هجويري نيز گرفته است. فوزي همه اين داستانها و موضوعات را با گسترش سبكي و موضوعي در اثر خود جا داده است.

During the five hounded year rule of the Ottoman Empire in Bosnia and Herzegovina, there were poets and writers appeared who wrote their works in Persian, imitating Saadi, Jami, Rumi, and other famous Iranian poets and who have left behind valuable and beautiful works. Without a doubt, Fewzi Mostari (18 century) is one of the foremost writers who wrote his valuable work Bulbulistan imitating classical Persian works. The main objective of this paper is to put Bulbulistan into intertextual connection with other works of classical Persian literature.Regarding the use of themes and motifs from other works, it can be said that Fewzi mostly used Jami's Baharistan, although his work also has some thematic similarities with Saadi's Gulistan. In addition to Baharistan, Fewzi for his stories took ideas, thoughts and themes from Jami's Nafahat al-Uns (Breaths of Fellowship). Also, he took motives and topics from other sources like Tadhkarat al-Awliya(Memoirs of Saints) by Fariduddin Attar, and the famous Sufi work Kashf al-Mahjub, whose author is Ali Bin Uthman al-Hojwiri. All the stories and thematic units that were taken over Fewzi incorporated in his work with certain thematic and stylistic expansions.