مجلس نهم و دهم و ديپلماسي هسته‌اي ايران؛ با تأكيد بر برجام

Ninth and Tenth Parliament of Iran and Nuclear Diplomacy; With Emphasizing on JCPOA

برجام نقطه عطفي در ديپلماسي هسته‌اي جمهوري اسلامي ايران به شمار مي‌آيد چراكه نهادها و سازمان‌هاي عمده سياستگذاري و اجرايي در شكل­ گيري آن نقش ­آفريني كردند. يكي از اين نهادهاي تصميم­ ساز و تاثيرگذار، مجلس شوراي اسلامي بويژه مجالس دوره‌هاي نهم و دهم بود. بر اين پايه، پژوهش پيش‌رو در پي پاسخ به اين پرسش اصلي است كه مجالس نهم و دهم چه نقش و جايگاهي در روند ديپلماسي هسته‌اي ايران بويژه در موافقت‌نامه برجام ايفا كرده ­اند؟ يافته­ هاي پژوهش بر پايه مدل­هاي نظري تصميم‌گيري در عرصه سياست خارجي نشان مي‌دهد كه تصميم‌گيري‌ها و مواضع مجلس در ديپلماسي هسته‌اي در راستاي برونداد تصميمات ساير نهادها و سازمان‌هايي مانند شوراي عالي امنيت ملي، شوراي نگهبان، نهاد قوه قضاييه و نهاد قوه مجريه بوده است به نحوي كه مي­ توان گفت بر پايه تلفيق دو الگوي «سازماني» و «عقلانيت محدود»؛ مجلس، قانون الزام دولت به حفظ دستاوردهاي هسته‌اي و حقوقي ملت ايران، طرح اقدام متناسب و متقابل دولت در اجراي برجام، تشكيل گروه ويژه برجام و ارائه گزارش‌هاي شش­ ماهه گروه امنيت ملي و سياست خارجي و تصويب لوايح چهارگانه موسوم به FATF را به مرحله اجرا درآورد.

JCPOA is a milestone in the nuclear diplomacy of the Islamic Republic of Iran, which has played a major role in policymaking and implementing institutions and organizations in shaping it. One of these decision-making bodies of the Islamic Consultative Assembly, especially the ninth and tenth assemblies. So, the main question to be asked is that what role the 9th and 10th parliaments have played in the process of Iran's nuclear diplomacy, especially in the JCPOA agreement? The research findings based on theoretical models of decision making in the field of foreign policy show that the positions and decisions of the parliament in nuclear diplomacy are based on the outsourcing of decisions of other institutions and organizations such as the Supreme National Security Council, Guardian Council, The Judiciary has been the executive branch. Based on the "limited rationality" of the parliament, the law enforced the government's obligation to maintain the nuclear and legal achievements of the Iranian people, the government's plan of appropriate and mutually beneficial action, the establishment of a special commission for the presentation of the six-month reports of the National Security and Foreign Policy Commission and approval Four bills called the AFTF.