طبيب القلوب يكي از منابع ناشناختۀ عطار در تدوين تذكرة الاولياء

Tabib al-Gholob One of the unknown sources of Attar in Tazkerat al-olya

تذكرة الاولياي عطار نيشابوري يكي از مهم‌ترين آثارِ صوفيانۀ زبان فارسي و فرهنگ ايراني است. عطار براي نگارش اين كتاب، كه شرح حال حدود يك‌صد ‌تن از اوليا و چهره‌هاي برجستۀ تصوف اسلامي است، از منابع گوناگوني بهره برده كه هنوز برخي از اين منابع براي ما ناشناخته باقي مانده است. پاره‌اي از اين منابع به زبان عربي و برخي ديگر به زبان فارسي بوده است. شناخت مآخذ عطار در تدوين تذكرة الاولياء، ما را با سرچشمه‌هاي فكري و انديشگاني وي آشنا مي‌سازد و زمينه را براي بررسي علمي‌تر و دقيق‌تر شخصيت و آثار او هموارتر خواهد كرد. يكي از منابع ناشناخته‌اي كه عطار از آن براي تدوين تذكره الاولياء بهره برده، كتابي است با عنوان طبيب‌القلوب كه در سال 500 هجري- يعني حدود يكصد و بيست سال پيش از مرگ عطار- به دست ابوالفتح محمد خزيمي فُراوي به زبان فارسي نوشته شده است. عطار در تذكرة الاولياي خود پاره‌اي از حكايات مربوط به صوفيان را از اين كتاب نقل كرده است. برخي از اين حكايات، عينا و با همان كلمات و عبارات فراوي نقل شده است. اين نوشته مي‌كوشد تا با معرفي و بررسي كتاب طبيب القلوب، بخشي از بهره‌گيري‌هاي عطار از اين كتاب را نشان دهد.

Attar Nishapori's Tazkerat al-Olya, is one of the most important works of Sufism in Persian language and culture. Attar has used various sources to write this book, which is a story about one hundred grandfathers and prominent figures of Islamic Sufism. Some of these resources were in Arabic and others were in Farsi and some of these sources yet remain unknown for researchers. Knowing the source of Attar in the compilation of Tazkerat al-Olya remarks will introduce us to the sources of his thoughts and his ideas and will pave the way for a more scientific and precise examination of his personality and effects. One of the unknown sources that Attar has used for the compilation of Tazkerat al-Olya is Tabib al-Gholob. This book was written in Persian by Abo al-Fath Mohammad ibn Mohamad ibn ali Khozaymi Foravi in the 1107 AD- about 130 years before died of Attar. Attar has narrated some of the Sufi anecdotes in his book .Some of these stories are quoted exactly and with the same words and phrases. This article tries to introduce and review the book of Tabib al-Gholob and show that part of the use of Attar from this book.