نگاهي انتقادي به ترجمه «رويكردهاي شعر معاصر عرب» براساس رويكردِ مقابله‌اي

احسان عبّاس (1920-2003م)، اديب و ناقد و مصحّح و مترجم و مورّخ فلسطيني از نادره‌كارانِ اين روزگار بود. از او آثار گوناگون و ارزشمندي از ترجمه و تصحيحِ متون تا نقد ادبي برجاي مانده است. از آثارِ نقدي وي كتاب اتّجاهات الشعر العربي المعاصر را مي‌توان برشمرد. اين كتاب از چاپِ نخست آن در سال 1977م تاكنون از منابع معتبر در قلمرو نقد شعر معاصر عربي به ويژه اشعار شاعران پيشگام بوده‌‌ ‌است. كتاب، هشت فصل دارد و يك پيوست. آن هشت فصل در پيوند با نقد و بررسي رويكردهاي شعر معاصر است و آن پيوست، شامل اشعاري بررسي شده در آن فصولِ هشت‌گانه است. اين كتاب را حبيب‌الله عبّاسي با پيشگفتاري و پانوشته‌هايي به سال 1384ش با عنوان رويكردهاي شعر معاصر عرب به فارسي برگرداند؛ برگرداني شتابناك با لغزش‌ فراوان‌. ناديده‌گرفتنِ دستور زبان عربي، ترجمه نادرستِ واژگان، اصطلاحات و جمله‌ها‌، بي‌اعتنايي به فحواي متن و سياق و موضوع بحث، برنگرداندنِ بخش‌هايي از متن كتاب از جمله نقصان‌ها و لغزش‌ها است. روش نقد و بررسي اين ترجمه روش مقابله‌اي است و آن‌چه برمبناي اين روش در اين نوشتار نقد و بررسي مي‌شود، مشتي است نمودار خروار كه نشان مي‌دهد برگردانِ كتاب اتجاهات به ويژه بخشِ نثرِ آن در بسياري موارد با اصل عربي ناهمخواني، بلكه تضادِ كامل دارد. شمار لغزش‌ها تا به حدي است كه برگرداني نو يا دستِ كم ويراستي كامل از كتاب ضرورتي است ناگزير.