بررسي تأثير استراتژي‌هاي رقابتي بر رشد توان رقابتي شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ـ مقايسه مدل‌ها در دوران پيش از تحريم و تحريم

هدف: رقابت گسترده موجود در بازار، شركت‌ها را ناگزير از به‌كارگيري استراتژي‌هايي براي رويارويي با اين رقابت كرده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسي تأثير استراتژي‌هاي رقابتي تمايز محصول، مديريت هزينه بر رشد توان رقابتي شركت‌ها و بررسي و مقايسه اين تأثير در دوران پيش از تحريم و تحريم است. روش: نمونه پژوهش، از 137 شركت پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، طي سال‌هاي 1383 تا 1394 تشكيل شده است. فرضيه‌هاي پژوهش طي سه دوره زماني، پيش از تحريم (1383 تا 1388)، دوره تحريم (1389 تا 1394) و دوره زماني 1383 تا 1394 آزمون شدند. يافته‌ها: دو استراتژي تمايز محصول و مديريت هزينه، بر رشد توان رقابتي شركت‌ها در دوره پيش از تحريم تأثير معناداري ندارند. استفاده از استراتژي مديريت هزينه، به افزايش رشد توان رقابتي شركت‌ها و استفاده از استراتژي تمايز محصول، به كاهش رشد توان رقابتي شركت‌ها در دوره تحريم منجر شده است. همچنين در اين دوره، شدت تأثير استراتژي تمايز محصول در كاهش رشد توان رقابتي شركت‌ها، بيشتر از شدت تأثير استراتژي مديريت هزينه در افزايش رشد توان رقابتي شركت‌ها بوده است. از اين رو، تأثير استراتژي‌هاي رقابتي بر رشد توان رقابتي شركت‌ها در دوران پيش از تحريم و تحريم با يكديگر متفاوت است. استفاده از استراتژي مديريت هزينه طي سال‌هاي 1383 تا 1394، رشد توان رقابتي شركت‌ها را افزايش داده است؛ اما استراتژي تمايز محصول تأثير معناداري نداشته است. نتيجه‌گيري: استفاده از استراتژي تمايز محصول در بين شركت‌هاي ايراني چندان موفق نبوده است؛ اما استفاده از استراتژي مديريت هزينه به افزايش رشد توان رقابتي شركت‌ها منجر شده است.