بررسي نشاكاري و هيرم كاري پنبه در افزايش بهره وري مصرف آب (مطالعه موردي استان خراسان شمالي)

در منطقه پنبه خيز خراسان شمالي در طول فصل زراعي، مراحل انتهايي دوره رشد كشت هاي پاييزه (گندم) با مراحل ابتدايي كشت هاي بهاره (پنبه) داراي همپوشاني است. نياز مبرم هر دو گياه به آبياري در اين دوره (نياز پنبه به آب براي سبز شدن و استقرار و نياز گندم به آب در حساس ترين مرحله رشد يعني مرحله گلدهي) و كمبود حقابه كشاورز، سبب مي شود كه زارعين، آبياري گياه گندم را متوقف و از حقابه خود براي آبياري پنبه استفاده نمايند اين موضوع سبب كاهش قابل توجه عملكرد گندم در منطقه مي شود. استفاده از هر تكنيكي كه بتواند در دوره همپوشاني، آبياري يكي از اين دو گياه زراعي را بدون كاهش عملكرد حذف نمايد، ضروري به نظر مي رسد. عدم نياز به آبياري پنبه در روش كشت هيرم (نم كاري) و نشا مي تواند به عنوان يك راهكار براي رفع اين مشكل در اين دوره بكار رود. بر اين اساس آزمايشي با سه تيمار و در سه تكرار به صورت استريپ پلات در قالب طرح آماري بلوك هاي كامل تصادفي در سال زراعي 1396-1395 در اراضي حاشيه رودخانه اترك اجرا گرديد. در هر تيمار دو گياه گندم و پنبه كشت گرديد . تيمارها عبارتند از 1- كاشت پنبه به صورت بذري و قطع آبياري گندم (شاهد). 2- كاشت پنبه به صورت هيرم و 3- كاشت نشا بعد از آخرين آبياري گندم. در تيمار هيرم كاري و نشا كاري پنبه از آب صرفه جويي شده در آبياري گندم متناظر با آنها استفاده شد. نتايج نشان داد كه با استفاده از روش كشت هيرم و كشت نشايي مي توان بهره وري مصرف آب را 47 درصد نسبت به روش بذري افزايش داد