آزمون‌پذيري نظريۀ انقلاب جك گلدستون با انقلاب‌هاي تونس، مصر

Testability of Jack Goldstone's theory of revolution with the revolutions in Tunisia, Egypt

ارزيابي تحولات انقلابي كشورهاي جهان اسلام بر مبناي نظريه­ هاي مختلفي كه پيرامون انقلاب ارائه شده، از موضوعات مهم و درخور توجه براي پژوهش است. مقاله با استفاده از نظريه جك گلدستون به عنوان يكي از نظريه هاي انقلاب، به ارزيابي ميزان تطبيق اين نظريه با انقلاب­هاي مذكور در جهان اسلام مي­ پردازد. هدف پژوهش حاضر پاسخ­گويي به اين سوال است كه، چه ميزان انقلاب­ هاي تونس و مصر با نظريه گلدستون با عنوان "الگوي فرايندي انقلاب" تطابق دارد؟ يافته­ هاي پژوهش نشان مي­ دهد كه اين دو انقلاب با مشخصه­ هاي مشترك شامل: اعتراضات و بسيج مردمي، ضعف دولت، فشارهاي بين­ المللي، ائتلاف ­ها و مناقشات، ايدئولوژي و ملي­ گرايي، تطابق دارد اما با بخش تضاد نخبگان و جنگ و حكومت ترور تطابق ندارد. همچنين در بخش دستاوردهاي انقلاب به نظر مي ­رسد كه اين انقلاب ها هيچ دولت قوي بعد از انقلاب برسر كار نيامد و غرور ملي شكل نگرفت. اما هر دو انقلاب با مشكلات سياسي، اقتصادي و نابرابري زيادي مواجه شدند.

The testing of the theories presented about the causes of the formation of revolutions is one of the important and relevant issues in the field of research on political sociology. One of the theories about the phenomenon of revolution is the theory of the revolutionary transformation of Chalmers Johnson. The question is that how much Johnson's theory is compatible with the revolutions that took place in the world and to what extent this theory is capable of explaining the causes of the occurrence of these revolutions. In this study, three Iranian, Egyptian and Libyan revolutions in the Islamic world has been investigated. The present paper seeks to test Johnson's theory of revolutionary transformations in the three countries. According to this study, it can be concluded that from the three factors mentioned by Johnson, two factors, including inequality and accelerating factors, are partially applicable to these revolutions, But the elites rigidity factor, with the exception of the Libyan revolution, is not compatible with the other two revolutions, and therefore Johnson's theory does not have the power to explain these revolutions.