جامعه‌پذيري بين‌المللي، بايستة كشورداري اقتصاديِ توسعه نمونه‌پژوهي: ايران

The International Socialization: Social Necessity of the Economic Statecraft of Development (Case Study: the Economic Statecraft and International Socialization of Iran)

كشورداري اقتصادي به‌‌مثابة بهره‌‌گيري از ابزارهاي اقتصادي بين‌‌المللي در تحقق اهداف راه‌برديِ دولت‌‌ها مفهومي جديد در مطالعات اقتصاديِ سياست خارجي است. تاكنون ره‌يافت‌‌هاي ماترياليستي اين حوزه را بررسي كرده‌‌اند. اين پژوهش‌‌ها با پيونددادن ابزارهاي اقتصادي با سياست، قدرت سخت، بقا، و امنيت حوزة نظري كشورداري اقتصادي را گسترش داده‌‌اند. با تأكيد آنان بر نقش عناصر مادي و اهداف سياسي در به‌‌كارگيري ابزارهاي اقتصادي، كشورداري اقتصادي به «سياست قدرت»، «ره‌يافتي ماترياليستي»، و ابزار تحليل رقابت منفي قدرت‌‌هاي بزرگ و روابط تحكُمي آنان با دولت‌‌هاي در‌حال‌توسعه تقليل يافته است. كشورداري اقتصاديِ سنتي و رئاليستي فاقد ظرفيت كاربست براي كشورهاي درحال‌توسعه و مطالعة نقش عناصر اجتماعي در تحليل سياست خارجي و توسعه است. درصورتي‌‌كه كشورداري اقتصادي و جامعه‌پذيري بين‌المللي از ابزارهاي مهم توسعه تلقي مي‌‌شوند. اين مقاله[1] درصدد پيوند كشورداري اقتصادي با «سياست توسعه» و «ره‌يافت اجتماعيِ» سياست خارجي است. پرسمان اصلي بدين شرح است: عوامل مؤثر در موفقيت كشورهاي در‌حال‌توسعه در به‌كارگيري ابزارهاي اقتصادي بين‌المللي چيست؟ از لوازم بهره‌‌گيري از ابزارهاي اقتصادي بين‌‌المللي نوع هويت و جامعه‌‌پذيري دولت است. دولت‌‌هاي درحال‌‌توسعه با تغيير هويت خودمحور به هويت جمعي در فرايند جامعه‌‌پذيري بين‌‌المللي، مشروعيت و زمينة معرفتيِ بهره‌‌گيري از منابع اقتصاديِ فراملي را فراهم مي‌‌آورند. بنابراين، امكان موفقيت دولت‌‌هاي جامعه‌‌ستيزِ بين‌‌المللي در كشورداري اقتصادي و توسعه ضعيف است. در «قرائت توسعه‌اي و اجتماعي» تقليل‌‌گرايي رئاليستي و موضع تحكُمي ادبيات كشورداري اقتصادي رفع مي‌شود و قابل‌كاربست براي كشورهاي درحال‌‌توسعه خواهد بود. مركز ثقل تحولات معاصر كشورداريِ ايران منازعه بر سر استفاده از ابزارهاي اقتصادي توسعه و دروني‌‌سازي هنجارهاي بين‌‌المللي بوده است. هويت غيرجمعيِ دولت و ساختارها و نهادهاي جامعه‌ستيز بين‌المللي از موانع توسعه و كشورداري اقتصادي در جمهوري اسلامي ايران بوده‌‌اند.

The economic statecraft as the international economic tools of fallowing the strategic goals of countries is a new notion in economic studies of foreign policy. The materialist approaches ever consulted this field. These researches by linking the economic tools with politics, hard power, survival, and security have expanded the theoretical sphere of economic statecraft. By their emphasizing on the role of material elements and political goals in utilizing of economic instruments, economic statecraft has been declined to the power of politics and the analytical tool of the great powers' negative competitions and their dictating relations with developing countries. The realistic and traditional economic statecraft is in lack of applying capacity to developing countries and analysis of the role of meta-material elements in foreign policy. The article aims at to link the economic statecraft to "policy of development" and the social approach of foreign policy. What are the effective elements at the success of developing countries in utilizing the international economic tools? Invoking to the international economic tools is rooted the national necessity of development, identity, and socialization. By changing the egoistic identity to the collective identity during the process of international socialization, legitimacy and knowledge context of optimization the transnational sources will be prepared and reached. Development is the final target of international socialization and economic statecraft. In narrative of sociality and development will be dismiss the realistic declining and be applied to developing countries. The focal points of Iran's contemporary statecraft events have been the struggle on economic tools and international political norms; means the patterns of modernization and constructing of economic development and the patterns of constitution and republican of political development. The non-collective political identity and international non-socialization are the obstacles of succession of Iran's economic statecraft.