امكان سنجي توسعه دلالت آيه «اولوالامر» به ولايت فقيه در عصر غيبت

مسأله ولايت فقيه در ميان انديشمندان شيعه به ادله گوناگون ديني و قرآني مستند شده است كه در اين ميان، دلالت «آيه اولوالامر» (نساء(4): 59)، به دليل اهميت آن در مسأله حكومت اسلامي، در خور بررسي مستقل است. فارغ از آراي تفسيري مفسران اهل سنت كه مضمون آيه را شامل احكام عموم حاكمان دانسته‌اند، نظريه مورد اتفاق مفسران شيعه، تفسير اختصاصي آيه به امامان معصوم: است. در عين حال، برخي از محققان متأخر، از توسعه دلالت آيه نسبت به ولايت فقيهان عادل در عصر غيبت نيز سخن گفته‌اند كه از منظر و روش تفسيري قابل بحث و بررسي است. در اين مقاله از منظري روش‌شناختي، اين توسعه دلالي بر پايه روش تشكيكي در تفسير قرآن، قابل دفاع ديده شده است. بر اساس اين روش تفسيري كه در واقع از گونه‌هاي تفسير تأويلي يا توسعه‌اي است، تفسير مزبور با ديدگاه مورد اتفاق و هم‌چنين روايات اهل بيت: نيز سازگار نشان داده شده است. مقاله به روش تحليل گفتمان و جمع‌آوري داده‌ها به شيوه كتاب‌خانه‌اي انجام شده است.