روستازيستي پايا در شهرستان تربت‌حيدريه

شايد در نگاه نخست، زندگي در روستا بسيار دلپذير و رؤيايي باشد؛ اما امروزه، عواملي همچون فقر، بيكاري، خشكسالي، كم‌آبي و راندمان پايين كشاورزي زندگي در روستا را دشوار كرده است. با وجود اين شرايط سخت و نابه‌ساماني‌هاي زندگي روستايي، هنوز هم شماري چشمگير از مردم در روستا مانده‌اند و مهاجرت نمي‌كنند. پژوهش حاضر، با هدف بررسي عوامل تأثيرگذار بر ماندگاري و پايداري مردم در روستا، به‌دنبال پاسخ به اين پرسش است كه «چرا هنوز بسياري از مردم در روستا مانده‌اند؟». جامعه آماري تحقيق شامل خانوارهاي روستايي دهستان بايگ شهرستان تربت حيدريه بود كه از آن ميان، به كمك رابطه كوكران، 188 خانوار به روش نمونه‌گيري طبقه‌اي و نظام‌مند تصادفي انتخاب شدند و با پرسشنامه مورد آماربرداري قرار گرفتند. متغيرهاي تحقيق شامل انسجام اجتماعي، اعتماد اجتماعي، مشاركت اجتماعي، جاذبه‌هاي طبيعي، فرهنگي، رفاهي، اقتصادي و نيز ويژگي‌هاي فردي بود. نتايج مطالعه نشان داد كه تركيبي از چهار عامل مهم اقتصادي، فرهنگي، طبيعي و فردي در ماندگاري مردم در روستا مؤثر است و از آن ميان، كمبود بنيه اقتصادي بيشترين تأثير را در ماندگاري و عدم مهاجرت روستاييان دارد. به هر حال، اگر به ظرفيت‏سازي، توانمندسازي و تسهيل‏گري اجتماعي با مشاركت خود روستاييان روي نياوريم، اين شرايط شكننده اجتماعي محيطي همواره مي‏تواند تصميمات روستازيستي را تغيير دهد.